Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Bihter Uçar
Danışman: İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT
Özet:Bu çalışmada Marmara Denizi’nin farklı bölgelerinden toplanan A. irregularis populasyonlarının ağır metal akümülasyonlarının, genetik çeşitliliklerinin ve filogenetik ilişkilerinin araştırılması amaçlanmış ve Marmara Denizi’nde bulunan bu yaygın türün gelecekte korunması gerekeceği düşüncesi ile seçilen örnek türde koruma biyolojisi adına bir ön çalışma yapılmıştır. Çalışmanın birinci aşamasında Marmara Denizi’nde belirlenen 15 istasyondan toplanan canlı, sediment ve su örneklerinde Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn olmak üzere ağır metal kirliliği araştırılmış ve ağır metal değerlerinin en yüksek olduğu 3 istasyon sırasıyla; Gemlik Körfezi, Armutlu ve Yalova olarak tespit edilmiş endüstrinin ağır metal birikim seviyeleri üzerindeki yıkıcı etkisi açıkça görülmüştür. Sonraki aşamada yapılan genetik çeşitlilik analizleri sonucunda, genetik çeşitlilik seviyesinin genotipler arasında orta/yüksek düzeyde olduğu ve polimorfik lokus oranının %100 olduğu tespit edilmiştir. Populasyon bazında en yüksek polimorfizm oranı Büyükçekmece istasyonu’nda bulunurken (Polimorfik lokus sayısı: 91; PPL: %64,08) en düşük polimorfizm oranına sahip istasyonun ise Şarköy 1 istasyonu olduğu tespit edilmiştir (Polimorfik lokus sayısı: 39; PPL: %27,46). Çalışmanın filogenetik ilişki analizleri kısmında; izole edilen ve sekanslanan mitokondriyal 16S rRNA bölgesi dizileri kullanılarak oluşturulan birleşik filogenetik ağaç incelendiğinde bu çalışmada elde edilen dizilerle önceki çalışmalarda elde edilen A. irregularis genotiplerine ait dizilerin, çoğunlukla beraber gruplandıkları ve grubun %75 bootstrap değeriyle oluştuğu gözlenmiştir. -------------------- In this study, our aim was to reveal genetic diversity and phylogenetic relations as well as to evaluate heavy metal accumulation capabilities of Astropecten irregularis (Pennant, 1777) populations collected from different locations of the Sea of Marmara and to conduct a preliminary work for this species showing wide distribution in the Sea of Marmara in terms of providing conservation status needed in the future. In the first part of this work, the concentrations of Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn in the organism, sediment and water samples collected were found to be high in Gemlik Bay, Armutlu and Yalova, and the results from our analyzes clearly showed the detrimental effects of heavy metal accumulations in the area, mainly due to the industrial activities. According to our analyzes for revealing the genetic diversity, the level of it was found to be as medial/high between the genotypes of A. irregularis populations and the polymorphic locus ratio was calculated as 100%. On the population basis, the highest polymorphism rate was found to be at Buyukcekmece Station (the numbers of polymorphic loci: 91; PPL: 64.08%) whereas the lowest polymorphism rate was found to be at Sarkoy 1 station (the numbers of polymorphic loci: 39; PPL: 27.46%). In the last part of this study performed for determining phylogenetic relationships between A. irregularis populations, the phylogenetic tree generated using isolated and sequenced mitochondrial 16S rRNA regions was examined it was noticed that the sequences obtained from this study and the sequences obtained from the A. irregularis genotypes from previous studies were mostly grouped together and the bootstrap value was found to be as 75% for this group.