Cumhuriyet sonrası Türkiye’ye göç eden Boşnakların yeni kimlik inşası


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aysun Celep

Danışman: NURİ TINAZ

Özet:

Göçmen toplulukların göç kararı almalarından itibaren yaşadıkları süreçlerden ve göç ettikleri topluma adaptasyon sürecinde kurdukları ilişkilerden yola çıkarak gerçekleştirilmiş olan bu çalışmanın amacı; Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’da en son kaybetmiş olduğu topraklarda yaşayan Boşnakların Türkiye’ye göç edişlerini, adaptasyon süreci ile birlikte yeniden kimlik inşası sürecini detaylı olarak incelemektir. Osmanlı Devleti’nin uzun yıllar boyunca hükmettiği Bosna-Hersek ve Sancak Bölgesi’nden Erken Cumhuriyet Dönemi’nden itibaren Anadolu’ya gerçekleşen göçleri ele alarak bu göçlerden sonra doğan meseleleri, göçmen topluluk ve yerli halkın bakış açışıyla değerlendirmek amaçlanmaktadır. Osmanlı Devleti’nin bölgeyi kaybetmesi ile birlikte hâkim topluluk konumunda olan Müslümanlar azınlık konumuna düşmüşler ve Avusturya-Macaristan’ın bu topraklarda hâkimiyet kurmasından sonra vatan sayılan topraklara, yani Anadolu’ya göç etmeye başlamışlardır. Bu süreçte Boşnakların Türk topraklarına gerçekleşen göçü birkaç safhada yoğunluk kazanmıştır: Avusturya- Macaristan işgali sonrasında gerçekleşen göçler ilk safhayı oluşturmaktadır. Bu göçleri ilhaktan sonra artan göçler izlemiş; ardından da Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sonrasında yaşanan göç hareketleri gelmiştir. Bu dönemde gerçekleşen “Şahovic Katliamı (1924)” gibi katliamlar ve baskılar sebebiyle göçler yoğun bir şekilde devam etmiştir. Çalışmada, Avusturya-Macaristan egemenliği dönemindeki Boşnak göçleri ile Erken Cumhuriyet yönetimi, Avusturya-Macaristan’ın göçe yönelik tutumları ve uygulamaları ortaya konulmuştur. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti’nin miras olarak aldığı göç meselesinin devlet tarafından gerçekleştirilen politika ve yerleştirme süreçleriyle birlikte yerli halkın göçlere yönelik tepkileri de detaylı olarak ele alınmıştır. Göç hareketleri Osmanlı Devleti’nin gündemini sürekli meşgul etmiş büyük bir mesele olarak, varlığını Türkiye Cumhuriyeti’nde devam ettirmiştir. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra yeniden sınırları çizilen Balkanlar’dan anavatan olarak görülen Türkiye Cumhuriyeti’ne göçler devam etmiştir. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra komünist rejimin hüküm sürdüğü Yugoslavya’dan 1950-1980 yılları arasında çeşitli sebeplerle göçler yoğun bir şekilde devam etmiştir.1990’lara göre hızını kesen, zaman içerisinde devam etmekle birlikte yakın tarihte en yoğun Boşnak göçlerinden biri sayılan Bosna Savaşı ile birlikte 1990 ve sonrasında gerçekleşen göçler çalışmada detaylı olarak incelenmiştir. Çalışmada, incelenen dönemlerde Türkiye’ye göç eden Boşnakların göç öncesi ve göç sonrası yaşadıkları adaptasyon sürecini ve yeniden kimlik inşası safhasında yaşadıkları sorunları, grup içi ve yerel halk ile kurdukları iletişimi, yerleşme sürecinde entegrasyon mu yoksa asimilasyon sürecine mi girdikleri sorusunun cevabı incelenmiştir. -------------------- The aim of this study, which is based on the processes that immigrant communities experienced since the decision to migrate and the relationships they established during the adaptation process to the immigration communityis to examinein detail the migration and re-contruction of identity process with the adaptation processes of the Bosnians who had been living on the Balkan lands which Ottomon Empire lost at last. The aim of this course is to evaluate the migrations from Bosnia-Herzegovina and Sancak Region, which the Ottoman Empire ruled for many years, to Anatolia since the early Republican period, and to evaluate the issues arising from these migrations with the perspective of the immigrant community and indigenous people. When the Ottoman Empire lost the region, Muslims in the dominant community became a minority and after Austria-Hungary established domination in these lands, they started to migrate to Anatolia, which is considered as a homeland. During this period, the migration of Bosnians into Turkish lands was intensified in several phases: the migration after the Austria-Hungary occupation was the first phase. These migrations were followed by increasing migrations after the annexation; and then the migration movements following the Balkan War and the First World War happened. The migration caused by the massacres and pressures such as “Şahovic Massacre (1924)” had taken place during this period continued. In this study, the Bosniac immigration during the period of Austro-Hungarian rule and the Early Republican administration, the attitudes and practices of Austria-Hungary towards migration are presented. In addition, the indigenous people's responses to migration and placement process with the policies carried out by the government of the Republic of Turkey as an inheritance to take the immigration issue is also discussed in detail. Migration movements are constantly on the agenda as a major issue which had occupied the Ottoman Empire, it has maintained its presence in the Republic of Turkey. After the First World War as seen by redrawing the borders of their homeland from the Balkans have continued migration to the Republic of Turkey. Immigration from Yugoslavia, which was dominated by the communist regime after the Second World War, continued for a number of reasons between 1950-1980.In the study, the migrations that took place in the 1990s and after the Bosnian War, which was deemed to be one of the most intense Bosniac immigration in recent history, which had slowed down compared to the 1990s, continued in time. In the study, the adaptation process of Bosniacs before and after the migration to Turkey, the problems they had in the process of re-construction of identity, the communication established with intra-group and local public and the answer to the question whether they entered to the entagration or asimilation process in the settlement were investigated.