Ortaöğretim 9., 10. ve 11. sınıf kimya yazılı sınav sorularının Bloom taksonomisi’ne göre analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Safiye Aybüke Toksoy

Danışman: MUSA ÜCE

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında görev yapan kimya öğretmenlerinin sınavlarında sordukları soruların, soru türlerine ve Bloom Taksonomisi’nin bilişsel basamaklarına göre analiz etmektir. Araştırmanın ilk bölümünde, Bloom Taksonomisi tanıtılmış ve örneklendirilmiştir. Daha sonra liselerin 9. , 10. ve 11. sınıf kimya dersi sınav sorularının ölçme araçlarına ve Bloom’un Bilişsel Alan Taksonomisi’ne göre analizi yapılarak, nasıl bir dağılım gösterdiği tespit edilmiştir (12. sınıf öğrencileri YGS ve LYS’ ye hazırlandıkları için, 12. sınıf kimya sınav soruları değerlendirilmeye alınmamıştır). Bu araştırmada, 2015–2016 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinden rastgele seçilen farklı tür ortaöğretim kurumlarında görev yapan 25 kimya öğretmeninin hazırladığı 89 adet sınav kağıdı ve 972 adet kimya sorusunun, uzman görüşleri doğrultusunda Bloom Taksonomisi’ne göre analizleri yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, lise kimya öğretmenlerinin sorularının ilk üç bilişsel düzey basamaklarında (bilgi, kavrama ve uygulama) yoğunlaştığı, üst düzey bilişsel düzey basamaklarında (analiz, sentez ve değerlendirme) ise çok az soru sorulduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerle yapılan anket sonucunda, öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme konusunda yeterli bilgiye sahip oldukları ancak sorularını hazırlarken bu bilgileri yeterince kullanmadıkları belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin sınavlarda öğrencilere Bloom Taksonomisi ışığında ezberden uzak, yapıcı düşünmeye sevk eden, hayata eleştirel bakmayı sağlayan, günlük hayattan problem durumları içeren üst düzey sorular sormaları önerilmiştir. ABSTRACT The purpose of this research is to analyse, the questions which are asked in the exams by high school chemistry teachers; according to the types of questions and Bloom Taxonomy. In the first part of the research, Bloom Taxonomy is introduced and exemplified. Then, the distribution of high school chemistry classes were determined by analyzing the 9th, 10th, and 11th grade chemistry exam questions with using measurement tools and Bloom's Cognitive Domain Taxonomy (12th grade chemistry exam questions were not taken into consideration because 12th grade student were preparing for YGS and LYS). In this research, analysis of 89 test papers and 972 chemistry questions from 2015-2016 education year which are prepared by 25 chemistry teachers working in various public and private secondary education institutions in Istanbul were completed by according to expert opinion and utilizing the Bloom Taxonomy. Document analysis method was used in the research, which is a qualitative research method. The results of the analysis show that the high school chemistry teachers concentrated on the first three cognitive levels (knowledge, comprehension and application) and that very few questions were asked in the high degree of cognitive level (analysis, synthesis and evaluation). Survey with the teachers, indicated that teachers had sufficient knowledge about assessment but did not use this information enough when preparing the questions. As a result of the research, it has been suggested that teachers should ask high level questions that contain problems f0rom daily life to encourage students to think creatively, look at life critcially and away from memorization in the light of Bloom Taxonomy.