Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Etka Gökbel
Danışman: Sezgin Ersoy
Özet:
Son yıllarda
döner kanatlı insansız
hava araçları pek çok alanda kullanılmaya başlanmıştır. Hava araçları görevlerine göre farklı faydalı
yükler taşır. Örneğin; kamera taşırlarsa keşif/gözetleme, yük taşırlarsa kargo, ziraat ilacı taşırlarsa tarım, gelişmiş kamera ve haritalama sistemi taşırlarsa haritalama, baz istasyonu
ya da tekrarlayıcı röle taşırlarsa
haberleşme için kullanılmaktadırlar.
Döner kanatlı insansız hava araçları
genellikle eğitimli bir İHA operatörü
tarafından manuel olarak
uçurulur. Kalkıştan önce döner kanatlı insansız hava aracı, İHA operatörü
tarafından kalkışa
hazırlanır ve bu hazırlık
ortalama beş dakika kadar sürmektedir. Döner kanatlı insansız hava araçlarının pistten kalkıp
seyir hızına ulaşmaları vakit almaktadır ve kritik alanlarda
zaman kaybına sebep olmaktadır. Bir döner kanatlı insansız
hava aracı fırlatma düzeneği ve fırlatıldıktan sonra itki kollarını
açıp uçmaya devam edebilen
açılma mekanizmalı bir döner kanatlı insansız hava aracının
bu zaman kaybına
çözüm olabileceği görülmüştür.
İHA operatörünün müdahalesi olmadan fırlatabilen döner kanatlı
insansız hava araçları
durumsal farkındalığın sıklıkla gerekli olduğu acil durum müdahalesinde ve savunmada önemli bir rol oynayacaktır. Örneğin; yangınlara müdahale eden itfaiyeciler döner kanatlı
insansız hava araçlarını hareketsiz ya da hareketli
bir itfaiye aracından hızla fırlatma
yeteneğinden yararlanabilir. Fırlatılan döner kanatlı insansız hava araçlarında bulunan gündüz / termal kamera sayesinde
yangının ilerleyişi ve yangının verdiği tahribat hakkında
değerli bilgiye ulaşılabilir. Hızlı farkındalık sayesinde yangına
daha çabuk müdahale
ve mücadele edilebilir. Benzer şekilde askeri personel
keşif ve gözetleme için fırlatılabilir döner kanatlı
insansız hava araçlarını hızla konuşlandırıp görevini ifa edebilir.
Çeşitli görev türlerine uygulanabilir olması için döner kanatlı insansız hava aracının taşınabilir olması, düşük hacimli olması önem taşır. Tezde önerilen fırlatılabilir döner kanatlı insansız hava aracı fırlatıldıktan sonra kol açma mekanizmasına sahip olduğundan fırlatıldıktan sonra kollarını otomatik bir şekilde açılıp itki üretebilir. Bu sayede insansızhava aracının fırlatılmadan önce daha düşük hacim kaplamasına yardımcı olur. Kapalı paketli, mobil ve kendi kendine kol açma yönetimine sahip olduğu için otonom sistemlere zahmetsizce konuşlandırılabilir. Verimli bir tasarım oluşturmak için farklı mekanizmalar incelenmiştir. Kendi kendine kol açma yönetimi tasarımında kollarını kısa bir süre içinde açılmasına izin veren bir mekanizma tasarlanmıştır ve üretilmiştir. Ayrıca fırlatılabilir döner kanatlı insansız hava aracının ve fırlatma mekanizmasının tasarımı ve üretimi yapılmıştır.