Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEREN CELASUN
Danışman: AHMET KANLIDERE
Özet:Türkistan milli mücadele tarihine önemli katkıları olan Dr. Abdulvahap Oktay’ın (1904-1968) hayatı ve çalışmaları bu tezin konusunu oluşturmaktadır. Taşkent’te doğan Oktay, aydın ve milliyetçi bir aileden gelmektedir. Meşhur ceditçilerden Münevver Kari’nin açmış olduğu usûl-ı cedit mektebinde okumuştur. Oktay, 1920’lerin başında Buhara Halk Cumhuriyeti tarafından Almanya’ya tahsile gönderilmiş, burada tıp eğitimi görerek doktor olmuştur. Mezuniyet sonrasında Almanya’da kalmış, Türkistanlı arkadaşlarıyla birlikte Yaş Türkistan dergisini çıkarmış, başka faaliyetlerde de bulunmuştur. 1939’da Türkiye’ye gelen Oktay, burada da faaliyetlerini devam ettirmiş, 1968’de İstanbul’da vefat etmiştir. Mustafa Çokayoğlu’nun hayatını konu alan, eşi Maria Çokayoğlu tarafından yazılan anıların toplanıp kitap haline getirilmesine vesile olmasını saymazsak kendisinin kaleme aldığı bir kitabı bulunmamaktadır. Ancak Yaş Türkistan, Yeni Türkistan gibi önemli mecmualarda çok sayıda yayınlanmış makalesi bulunmaktadır. Ancak, Abdulvahap Oktay’ın şahsı ve yaptıklarını anlatan bugüne kadar ciddi bir çalışma yapılmamıştır. Tezin birinci kısmında onun hayatını ayrıntılı bir şekilde anlatmaya çalıştık. İSAM’da bulunan ve Oktay’ın eşi Saide Hanım'a ait olan arşivden geniş ölçüde yararlandık. Ayrıca, Oktay’ı tanıyan bazı kimselerin anlattıklarından da istifade ettik. Tezin ikinci kısmında Oktay’ın yazdıklarını analiz ettik ve onun fikirlerini ortaya koymaya çalıştık. Anahtar Kelimeler: Abdulvahap Oktay, Türkistanlı muhacirler, Yaş Türkistan Dergisi, Türkistan Talebe Birliği. ABSTRACT Dr. Abdulvahap Oktay (1904-1968) is an important figure in the Turkistan’s national history. He was born in Tashkent and coming from a highbrow and nationalist family. He studied at , Munevver Qari's jadid school. In the early years of 1920's Oktay was sent to Germany for having education by People's Republic of Bukhara. He studied there at a medical school and became a doctor. After graduation, he stayed in Germany and with his Turkistani friends have issued a jurnal, Yash Turkistan. He involved other activities as well. Oktay came to Istanbul in 1939 and continued his activities until his death in 1968. Even though he is an important personality among Turkistani emigres and wrote extensively, there is no seperate study or thesis concerning about his life and activities. Therefore, this dissertation aims at establishing his life story, activities and analyzing his writings. In the first part of the thesis, we used Mrs. Saide Oktay's archives located in ISAM Library. Also, we gathered information from some people who worked closely with Oktay. On the second part of the thesis, we analyzed his articles and tried to introduce his ideas. Keywords: Abdulvahap Oktay, Soviet Muslim emigres, Yash Turkistan, Turkistani Student Association.