Kimya Öğretmenlerinin Laboratuvar Kullanımı ve Uygulamalarına Yönelik Algıları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ecem YALÇINLAR

Danışman: Musa Üce

Özet:

Günlük hayatta karşılaştığımız, gözlemlediğimiz ve kullandığımız pek çok durum kimya ile doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkilidir. Günümüzde bireylerin bilimsel ve teknolojik gelişmeleri algılayıp yorumlayabilmesi için temel bir kimya kültürü eğitimini almış olması gerekir. Ancak kimyasal olayların moleküler düzeyde gerçekleşmesi soyut kavramları ortaya çıkartmakta ve kimya öğretimini zorlaştırmaktadır. Öğrenciler kimya dersindeki soyut kavramları somutlaştırmada, bilgiyi anlamlandırmada ve kavramlar arası ilişkileri kurmakta güçlük yaşamaktadır. Öğrencilerin kimya dersindeki soyut ve anlaşılması zor kavramları somutlaştırabileceği, birinci elden yaparak-yaşayarak ya da gösteri yoluyla somut deneyimler elde edebileceği ortamlardan biri de laboratuvarlardır. Laboratuvar etkinlikleri kimya derslerinin tamamlayıcı bir unsurudur. Kimya eğitiminde laboratuvar çalışmaları, hedeflenen amaçların öğrencilere kazandırılmasında önemli bir role sahiptir. Laboratuvar uygulamaları öğrencilerin sadece psikomotor becerilerinin gelişmesine değil, aynı zamanda analiz yapma, problem çözme, muhakeme etme, fikir üretme ve yaratıcılık gibi bilişsel becerilerinin gelişmesine de katkı sağlar. Laboratuvarda öğrenciler birbiri ile işbirliği içinde çalışma ve iletişim kabiliyetlerini geliştirme fırsatı da yakalar. Laboratuvarlı kimya eğitimi öğrencilerin öğretim sürecine aktif olarak katılmalarını ve kimya dersine karşı olumlu tutumlar geliştirmelerini sağlama potansiyeline sahiptir. Kimya öğretiminde laboratuvar kullanımının pek çok faydası olmasına karşın kimya derslerinde laboratuvarlardan ne derecede ve nasıl yararlanıldığı hala tartışma oluşturmaktadır. Ortaöğretim kimya ders programında laboratuvar uygulamalarının bir gereklilik olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Ortaöğretim kimya ders programında laboratuvar etkinliklerine yer verilmesine rağmen öğretmenlerin kimya derslerinde laboratuvarlardan ne ölçüde yararlandığı tartışmalıdır. Sınıfların kalabalık oluşu, laboratuvar imkânlarının kısıtlılığı, laboratuvar ortamında yeterince güvenlik önlemi alınamaması ve değerlendirme sisteminin laboratuvar uygulamalarını dikkate almadan planlanması laboratuvarların etkin bir şekilde kullanımının önündeki engellerdendir.  Laboratuvarların etkin bir şekilde kullanılmasındaki önemli değişkenlerden birisi de öğretmenlerin laboratuvara ilişkin algılarıdır. Bundan dolayı bu çalışma, kimya öğretmenlerinin laboratuvarı ne derece etkin kullandıklarını ve laboratuvara ilişkin algılarını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Öğretmenlerin laboratuvar kullanımı ve uygulamalarına yönelik algılarıyla ilgili mevcut durumun araştırılması ve tespiti karşılaşılan olumsuzluklara yönelik çözüm önerilerinin üretilmesinde önemli bir rol oynayacaktır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli temelinde kurgulanmıştır. Bu sayede durumun olduğu şekliyle ortaya konulması hedeflenmiştir.