Türkiye Azerbaycan ticari ilişkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mahmut Gedemenli

Danışman: NURTEN GÜNAL

Özet:

1991 yılında bağımsızlığını kazanan Azerbaycan’ı tanıyan ilk ülke Türkiye olmuştur. Bu nedenle Türkiye sahip olduğu ekonomik imkanları, serbest Pazar ekonomisi ve uluslar arası finans kuruluşlarından elde ettiği deneyimleri Azerbaycan’ın istifadesine sunmuştur. 1991’den itibaren gelişen ekonomik ilişkilerde diş ticaret hacmimiz ülkemiz lehine fazla vermektedir. 1992 yılında 102.7 milyon dolarla başlayan ihracatımız 2001 yılında 160.1 milyon dolara yükselmiştir. En fazla ihracat 1998 yılında 327 milyon dolar değerinde yapılmıştır. 1992’de 35 milyon dolar olan ithalatımız ise 2001 yılında 55 milyon dolara yükselmiştir. En fazla ithalat ise 2000 yılında 95.5 milyon dolar değerinde olmuştur. İhracatta önem arz eden ürünler; şeker ve şekerli mamulatlar, elektrik enerjisi, buğday unu, sondaj makineleri, sentetik boyalar, patates, maya, inşaat malzemeleri olurken; ithalatta önem arz eden ürünler ise; petrol ürünleri, deri, alüminyum hurdası, delme-sondaj makineleri, şekerpancarı, bakır kırıntıları ve ceviz olmuştur. Dış ticaret hacmine Türkiye’nin ihracatı yön vermektedir. Dış ticaret hacminin yarısından fazlası sanayi ürünlerine aittir ve bu pay yıllar itibarıyla artmaktadır. Tarım ürünlerinin payı ise sanayi ürünlerine nispeten azdır. Azerbaycan’ın ithalatında Türkiye 3. sıradadır. Türkiye’nin ithalatında ise Azerbaycan ilk 40 ülke arasında değildir. Türkiye’nin ihracatında Azerbaycan 26. sırada, Azerbaycan’ın ihracatında Türkiye 7. sıradadır. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler ortak bağlara ve görüşmelere rağmen istenilen seviyeye ulaşamamıştır. Bunun nedenleri arasında vergi, taşımacılık ve yatırımların teşvik edilmesi konularında yaşanan sıkıntılar gelmektedir. ABSTRACT In the year 1991, Turkey was the first country to realize the freedom of Azerbaijan. Due to this, Turkey gave Azerbaijan the right to take advantage of or use Turkey's economic stability and its international financial powers. Since 1991, the giving of these rights to Azerbaijan was to the benefit of Turkey itself. For example, in the year 1992, Turkey's export relations were in the amount of 102.7 million dollars while in 2001, it rose to 160.1 million dollars. The most biggest export relations occurred in the year 1998 with 327 million dollars. In 1992, the import relations of Turkey was in the amount of 35 million dollars while in 2001 it was raised to 55 million dollars. The most biggest import relations to Turkey occurred in 2000 with the amount of 95.5 million dollars. Some of the most important export goods are: Sugar and sweets, electricity, wheat flour, drills, syntetic paints, potatoes, yeast, construction materials, while some of the most important import goods are: leather, aluminum pieces, sugar beet, drills, copper pieces and walnut. When foreigntrade of Turkey examined, it is seen that export has showed an increasing trend and when we examine the export by main sectors, it is clear that export of industrial products have continued to increasing while export of the agricultural products continued to decrease in recent years. Turkey ranks third in the import of Azerbaijan, on the other hand we can not see Azerbaijan in the first 40 countries when we examine import of Turkey by countries. Turkey ranks seventh in the export of Azerbaijan. In order to better the relations between these two countries, meetings and talks were held. Even though these meetings and interactions were in place, both countries still did not reach their individual goals. This occurred because of issues in taxes, transportation of goods and investment. Due to these problems, there are some issues that are currently a reality between both countries.