Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİLEK TOKEL
Danışman: EBRU ÇAĞLAYAN AKAY
Özet:Para politikası, belli ekonomik amaçları gerçekleştirmek için para ve kredi koşullarının Merkez Bankası tarafından kontrol edilmek üzere bilerek ve isteyerek yapılan faaliyetler olarak tanımlanmaktadır. Bretton Woods sisteminin yıkıldığı 1970’li yılların basından günümüze kadar merkez bankacılar ve iktisatçılar arasında, para politikasının uzun dönemde nihai ve öncelikli amacının fiyat istikrarı olduğu hususunda belirli bir uzlaşma olduğu gözlenmektedir. Fiyat istikrarının para politikası amaçları arasında üst sıralara yükselmesi, ekonomide yaşanan fiyat istikrarı sorununun meydana getirdiği ekonomik tahribattan kaynaklanmaktadır. Merkez Bankaları para politikaları amaçlarına ulaşmaya çalışırken faiz oranlarından büyük ölçüde yararlanmaktadırlar. Faiz oranlarında görülen dalgalanmalar, belirsizlik ortamına yol açarak gelecekle ilgili sağlıklı planların yapılmasını güçleştirmektedir. 1980 yılından sonraları ise Türkiye’de birçok kriz yaşanmış ve bu krizler ekonomide ciddi tahribatlara yol açmıştır. Yaşanılan krizler çoğunlukla IMF’den alınan dış yardımlar ve çeşitli istikrar programlarıyla aşılmaya çalışılmıştır. İstikrar programlarında ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın para politikası stratejilerinde faiz oranlarının istikrarına büyük ölçüde önem verilmiştir. Özellikle 2006 yılından itibaren açık enflasyon hedeflemesine geçilmiş olup kısa vadeli faiz oranları temel politika belirleyicilerinden biri olmuştur. Bu çalışmada para politikası faiz reaksiyonu çerçevesinde T.C.M.B’nin faiz oranlarını para politikası aracı olarak kullanılabilirliğinin etkinliği incelenmiştir. Yapılan VAR analizi, Etki Tepki Fonksiyonu ve Varyans Ayrıştırması analizleri sonucunda kısa vadeli nominal faiz oranlarının para politikası aracı olarak kullanılabileceğine karar verilmiştir. Ayrıca bu karar da enflasyon açığının üretim açığına göre daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Para Politikası, Para Politikası Araçları, Para Politikası Faiz Reaksiyonu, VAR Analizi ABSTRACT Monetary policy is defined as knowingly and willingly realized activities to achieve certain economic objectives of monetary and credit conditions, which controlled by the Central Bank. It was observed that, there was a certain compromise among central bankers and economists that the ultimate and primary goal of monetary policy in the long run was price stability from the beginning of the 1970s that the Bretton Woods system collapsed to the present. Rising in a high position of price stability among the objectives of monetary policy is due to economic destruction, which caused by price stability problems. Central Bank monetary policies greatly benefit from interest rates, while striving to achieve their objectives. Fluctuations in interest rates make it difficult to realize favorable plans as leading uncertainty. Turkey experienced many crises after 1980 and these crises have led to serious destructions in the economy. It was tried to overcome mostly from the IMF stabilization programs and foreign aids in these crises. A great attention was paid to stability of interest rates in stabilization programs and monetary policy strategy of Central Bank of the Republic of Turkey. Explicit inflation targeting has been adopted especially since 2006, and short-term interest rates have been one of the main policy determinants. In this study, the effectiveness of usability of interest rates as the tools of monetary policy by Central Bank of the Republic of Turkey was investigated within monetary policy interest reaction. As a result of VAR Analysis, Impulse - Response Function and Variance Decomposition Analysis, it has been decided that short-term nominal interest rates could be used as the tools of monetary policy. It was also concluded that, the inflation gap was more effective than the production gap. Key Words: Monetary policy, the tools of monetary policy, monetary policy interest reaction, VAR Analysis.