Üniversite öğrencilerinin çeşitli değişkenlere ve denetim odağına göre problem çözme beceri algıları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYSEL BİLGİN

Danışman: MAKBULE KALI SOYER

Özet:

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE VE DENETİM ODAĞINA GÖRE PROBLEM ÇÖZME BECERİ ALGILARI Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin çeşitli değişkenlere ve denetim odağına göre problem çözme becerileri algılarını incelemektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemi, oransız küme örnekleme yöntemi ile seçilmiş Ankara Üniversitesi’nden 340 (%61.7), Gazi Üniversitesi’nden 82 (%14.9), Afyon Kocatepe Üniversitesi’nden 68 (%12.3) ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nden 61 (%11.1), 278 (%50.5) kız, 273 (%49.5) erkek olmak üzere toplam 551 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verileri 2009-2010 eğitim öğretim yılı güz döneminde toplanmıştır. Verilerin toplanmasında, Heppner ve Petersen(1982) tarafından geliştirilmiş, Türkçeye uyarlaması Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından yapılmış olan Problem Çözme Envanteri –A Formu, Dağ (2002) tarafından geliştirilmiş Kontrol odağı Ölçeği-KÖO ve bağımsız değişkenlere yönelik bilgi toplamak amacıyla araştırmacı tarafından düzenlenen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, PSAW Statistics 18 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde bağımsız örneklem grupları için t-testi, tek faktörlü varyans analizi (ANOVA), çoklu karşılaştırma testi (post-hoc Scheffe testi ) ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Tüm analizlerde anlamlılık .05 düzeyinde test edilmiştir. Verilerin çözümlenmesi sonucu; öğrencilerin problem çözme beceri algılarında cinsiyet ve yaş grupları ile öğrenim görülen sınıf düzeyine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmamıştır. Öğrencilerin devam ettikleri bölüme göre problem çözme beceri algıları puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Arkeoloji bölümünde okuyan öğrencilerin veterinerlik okuyan öğrencilere göre, Tıp Fakültesinde okuyan öğrencilerin İktisat ve Veterinerlik Fakültesinde okuyan öğrencilere göre , sınıf öğretmenliği bölümünde okuyan öğrencilerin Veterinerlik Fakültesinde okuyan öğrencilere göre ve Hukuk Fakültesinde okuyan öğrencilerin İktisat ve Veterinerlik Fakültesinde okuyan öğrencilere göre problem çözme becerilerini anlamlı bir şekilde daha yeterli düzeyde algıladığı bulunmuştur. İç- dış denetim odağına göre öğrencilerin problem çözme beceri algıları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark çıkmıştır. Buna göre, içten denetimli öğrencilerin problem çözme becerilerini anlamlı şekilde daha yeterli algıladığı görülmüştür. Denetim odağı alt boyutları ile problem çözme beceri algısı puanları arasında, kadercilik dışındaki denetim odağı alt boyutlarının tümü ile pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Denetim odağı alt ölçeklerinden genel iç kontrol inancı, adil olmayan dünya inancı ve çabalamanın anlamsızlığının problem çözme beceri algısını anlamlı bir şekilde yordadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Problem çözme beceri algısı, iç-dış denetim odağı, üniversite öğrencileri. ABSTRACT PROBLEM- SOLVİNG SKİLLS PERCEPTİONS OF THE UNİVERSİTY STUDENTS ACCORDİNG TO DİFFERENT VARİANTS AND LOCUS OF CONTROL The purpose of this study is to examine the problem solving skills perceptions of the university students according to different variants and locus of control. The research is in the relational survey model. The sampling of research consists of a total of 551 students chosen with the method of unproportional group sampling; 347(%63)of whom from Ankara University, 73 (%13.2) from Gazi University, 89 (%16.2) from Afyon Kocatepe University and 42 (%7.6) from TOBB Economy and Technology University. Of these participants, 278(%50.5) are females, 273 (%49.5) are males. The data of the research was collected in the fall semester of 2009-2010 academic year. In collecting the data, the problem solving inventory, Form A, which was developed by Heppner and Petersen (1982) and adapted into Turkish by Sahin.Sahin and Heppner (1983), Control Locus Scale which was developed by Dağ(2002) and Personal Information Form created by the researcher herself to collect the data about independent variants. The data obtained in the research was analyzied through the use of PSAW Satistics 18 program. In analyzing the data, t-test, variance analysis with one factor (ANOVA), multi comparison test (post-hoc Scheffe test) and multi regression analysis were used for independent sampling groups. All analysis were tested at significance level .05. After statistical interpretations of data, no significant distinguishing factor were found in evaluation of the problem solving skills perceptions of the students with respect to their gender and age versus their class. However, the significant difference was found in perception of problem solving skills among students who are from different departments. The students from faculty of medicine and faculty of law perceive their problem solving skills as more effective than students’ studying in faculty of economics and faculty of veterinary. In addition, the students in departments of elementary education and archeology perceive themselves more effective problem solvers than students in faculty of veterinary. A distinguishing factor were found in evaluation of the mean problem solving skills perceptions of the students with respect to internal - external locus of control. The problem solving skills perceptions of the students with internal control are found to be meaningfully higher. It is found that there is a meaningful positive correlation between all sub domains of locus of control except fatalism and problem solving skills perception points. It is verified that, from the sub domains of internal control, the general internal control belief, the belief of an unjust world and the belief of the meaninglessness of the effort meaningfully effects the problem solving skills perception. Keywords: problem solving skills perception, internal - external locus of control, üniversity students.