İlham Dilman'ın psikanaliz anlayışı ve Freud eleştirisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gülsüm Mehdiyev

Danışman: ALİ KÖSE

Özet:

Sigmund Freud’un ortaya attığı psikanaliz teorisi, günümüzün en yaygın psikoloji öğretilerinin başında gelmektedir. Fakat bu denli yaygın olmasına karşın söz konusu öğretiyle ilgili değerlendirmeler olumlu veya olumsuz anlamda genellikle aşırı yorumlar şeklinde tezahür etmektedir. Bu açıdan bakıldığında, bir Türk düşünürü olarak adından söz ettirmiş olan İlham Dilman’ın psikanaliz öğretisinin doğru anlaşılmasına yönelik çabalarının saygın bir konumu haiz olduğu görülmektedir. “İlham Dilman’ın Psikanaliz Anlayışı ve Freud Eleştirisi” adlı bu çalışmamızın temel konusunu, Dilman’ın psikanaliz konusundaki tarafsız ve ölçülü yaklaşımı oluşturmaktadır. “İlham Dilman: Hayatı, Eserleri ve Görüşleri” adlı birinci bölümde, entelektüel biyografisi ve eserlerinin genel bir tasnifi üzerinde durmak suretiyle psikanaliz tartışmaları bağlamında Dilman’ın düşünsel konumuyla ilgili bir tasavvur oluşturmaya çalıştık. “İlham Dilman’ın Freud Eleştirisi” adlı ikinci bölümde Freud’un görüşleri bağlamında psikanaliz öğretisinin temel bileşenlerine ilişkin Dilman’ın eleştirilerini ayrıntılı bir şekilde ele aldık, “İlham Dilman’ın Psikanaliz Anlayışı” adlı üçüncü bölümde de bu eleştirilerden hareketle Dilman’ın psikanaliz anlayışını ortaya koymayı amaçladık. Bu çalışmanın bir i olarak, Dilman’nın Freud eleştirisinin esas amacının, psikanaliz öğretisinin sınırlarını belirlemek ve nihaî anlamda psikanaliz de dâhil olmak üzere herhangi bir öğretinin insan tabiatını belirli bir teori çerçevesinde mekanikleştirme girişiminin başarılı olamayacağını ve fakat bireyin kendisini gerçekleştirme aracı olarak da kullanılmaları durumunda son derece yararlı yardımcı teknikler olabileceğini göstermek olduğu sonucuna vardık. SUMMARY Psychoanalysis is a very popular teaching developed by Sigmund Freud. Spite of his popularity betweet modern psychologists psychoanalytic theory has, from its inception, been the subject of controversy. In this picture, we need, as in every sphere of life and thought, a moderate approach in psychoanalytic studies. Turkish thinker Ilham Dilman is a very important spokesman of this moderate approach. In “Ilham Dilman’s Conception of Psychoanalysis and His Critique of Freud” I first explored the essence of the critiques of Dilman and then refrained his conception psychoanalysis of from the philosophical perspective. In the first chapter, which is a kind of introduction to the thought of Dilman, I introduce his biography, a brief discussion his writings and philosophical orientation. In the second chapter, I examined Dilman’s arguments againist Freudian psychoanalysis like psychosexual development and personality and specially problems in his approach to religious notion. In the third and last chapter, put forward Dilman’s conception of psychoanalysis, namely his perseption of that teaching after his strong critical arguments. In the conclusion of this work, which appears descriptive as a whole, I argued that Dilman’s position is one of the very moderate and important approaches in the psychoanalytical studies.