Üretimden tüketime elektrik enerji sistemlerinde meydana gelen kayıplar ve giderilmesine yönelik çalışmalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞEVKET SARGIN

Danışman: Ümit Kemalettin Terzi

Özet:

Enerji ihtiyacı; insanlığın geçmişten geleceğe taşıdığı en önemli gereksinimlerden biridir. Dünya enerji tüketiminin yaklaşık %90’nın karşılandığı fosil kaynakların gelecekte tükenecek olması gerçeği ülkeleri, yeni enerji kaynaklarının bulunması ve mevcut enerji kaynaklarının daha verimli kullanılmasına zorlamaktadır. Kendi ulusal kaynaklarını, geliştirdikleri teknolojilerle daha fazla ve verimli kullanan ülkeler, gelecekte daha etkin konumda olacaktır. Enerji üretiminden tüketimine kadar geçen tüm süreçlerde politikaların belirlenmesi ve uygun teknolojilerin seçimi önemli bir problem oluşturmaktadır. Problemin çözümünün en zor yanı ise bu karar ve politikaların etkilerinin sadece enerji sektörü içinde kalmayıp tüm ülke ekonomisini ve çevreyi kapsamasıdır. Enerji-ekonomi-çevre etkileşimi dikkate alınarak hazırlanan senaryolar ile modellemeler yapılmakta ve çözüm önerileri hazırlanmaktadır. Günümüzde eksikliği tam olarak hissedilmemekle birlikte, yakın bir gelecekte ülkemizde enerji gereksinimine olan talep hızla artacaktır. Ekonomik ve sosyal kalkınmayı destekleyecek olan; sürekli, güvenilir, kaliteli, temiz ve ekonomik enerji temini, enerji politikalarının başında yer almalıdır. Bu bağlamda elektrik enerji sistemlerinde meydana gelen kayıpları önlemek ve enerji kullanımında verimi artırmak için, üretim tesislerinden itibaren tüketim tesislerine kadar genel olarak meydana gelen kayıplar belirlenerek bu kayıpların azaltılması için alınabilecek önlemler belirlenmelidir. Böylece enerji arzı ve talebi meydana gelen kayıpları azaltmakla dengede tutulabilir. Yapılan çalışmanın 2 ,3 ve 4. bölümlerinde EES’nde meydana gelen kayıplar, sistemin bölümlerine göre sınıflandırılarak bu kayıpların oluşmasındaki etkenler geniş bir biçimde açıklanmış ve hesaplanmalarına ilişkin formüller verilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın beşinci bölümünde ise, daha önceki bölümlerde anlatılan kayıpların giderilmesine yönelik genel olarak üretim, iletim ve dağıtım aşamasında alınabilecek önlemlere kısaca değinilmiştir. Altıncı bölümde teorik analizin sayısal uygulaması yer almaktadır. Bu bölümde gerçek bir üretim, iletim ve dağıtım şebekesinin elde bulunan verilerinden yararlanılarak meydana gelen kayıpları hesaplanmış, hesaplanan kayıpların azaltılması ile elde edilebilecek enerji kazanımları gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın son bölümünde EES’nde elde edilen veriler neticesinde kayıpların azaltılması ile ilgili sonuç ve bunlara ait genel değerlendirilmelere yer verilmiştir.