Arap İzzet Paşa (1852-1924)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Özlem Hastürk

Danışman: UFUK GÜLSOY

Özet:

ÖZET Bu yüksek lisans tezinde Abdülhamid dönemi mabeyn ikinci kâtipliği görevi yapan Ahmed İzzet Bey’in yani Arap İzzet Paşa’nın biyografisi oluşturulmaya çalışılmıştır. Araştırmada arşiv kaynakları, Arap İzzet Paşa günlükleri, dönem hatıratları ve literatürü esas alınmıştır. Arap İzzet Paşa II. Abdülhamid’in hizmetinde ona bağlı ve sadık bir danışman olarak görev yapmıştır. Bununla birlikte Arap İzzet Paşa hakkında usulsüz atamalar, haksız servet edinimi ve rüşvet gibi birçok iddia bulunur. Abdülhamid Arap İzzet Paşa’yı Arap politikalarında danışmanlık yapması için görevlendirmiştir. Fakat zamanla Arap İzzet Paşa başlı başına karar verici bir mekanizma haline gelerek devlet meselelerini ilgilendiren konularda Abdülhamid’i etkilemiştir. 1908 Meşrutiyet’in ilanı sonrasında Arap İzzet Paşa Abdülhamid’in emri ile yurtdışına firar etmiştir. Arap İzzet Paşa’nın tüm mal varlığına haciz gelmiş, madalyaları ve rütbeleri geri alınmıştır. Londra, Mısır ve Avrupa’da seyahat ettiği sürece İttihat ve Terakki idaresi tarafından hareketleri sürekli takip edilmiştir. Hakkında birçok ithâm bulunmasına rağmen, Arap bağımsızlığına 1914 yılı sonrasında destek vermiştir. Mal varlığına gelen haciz 1921 yılında genel âf ilanı ile kaldırılmış ve 1923 senesinde de İstanbul’a dönmesine izin verilmiştir. -------------------- ABSTRACT In this master's thesis, was tried to create a biography of Ahmed Izzet Bey, who is the second secretary of Abdulhamid II. In the research, archival sources, Arab Izzet Pasha’s diaries, period memories and literature used as main sources. Arab Izzet Pasha served as a loyal advisor to Abdulhamid; however, there are many allegations about Izzet Pasha, such as irregular appointments, unjust wealth acquisition and bribery. Although Abdulhamid appointed Arab Izzet Pasha to advise on Arab policies, over time, Arab Izzet Pasha influenced Abdulhamid by acting as a decision-making body on many issues concerning state affairs. Following the declaration of the “II. Meşrutiyet” in 1908, Arab Izzet Pasha fled abroad by the order of Abdülhamid. All of Izzet Pasha's assets were confiscated and his medals and ranks were withdrawn. As long as he traveled in London, Egypt and Europe, his movements were followed by the Committee of Ittihat ve Terakki. Although there are many accusations about him, he supported Arab independence after 1914. The foreclosure from the assets was abolished in 1921 by the general amnesty announcement and in 1923 he was allowed to return to Istanbul.