Öğretmen algılarına göre yöneticilerin kişilik özellikleri ve hizmetkâr liderlik davranışları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: MEHMET HİLMİ SAĞLAM

Danışman: YUSUF ALPAYDIN

Özet:

Küreselleşen dünyada insanların maddi imkânları artmakta fakat manevi ve ahlaki davranışları azalmaktadır. İnsani kriz dediğimiz bu duruma yeni bir bakış açısı sunan Hizmetkâr Liderlik, modern liderlik yaklaşımlarından biridir. Bu araştırmanın temel amacı okul yöneticilerinin Kişilikleri ile Hizmetkâr Liderlik davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Denizli il merkezi ve ilçelerinde okullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise uygun/kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 327 öğretmen oluşturmaktadır. Bu kapsamda araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, Reed, Vidaver- Cohen ve Colwell tarafından geliştirilen Demir, Konan ve Karakuş’un (2015) Türkçeye uyarladıkları Hizmetkâr Liderlik Ölçeği, Bacanlı ve diğerleri (2009) tarafından geliştirilen Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT) kullanılmıştır. Araştırma verileri IBM SPSS 21 paket yazılımı programı ile çözümlenmiştir. Araştırmada öncelikle kişisel bilgi formundaki demografik değişkenlerin frekans ve yüzde dağılımları yapılmıştır. Daha sonra SDKT ve Hizmetkâr Liderlik ölçeklerin ve alt boyutlarının aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Araştırma kapsamında öğretmenlerin algıladıkları SDKT ve Hizmetkâr Liderlik Ölçeği puanları ile demografik değişkenler arasında anlamlı farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Bu amaçla Mann Whitney-U, Kruskal Wallis analizleri kullanılmıştır. SDKT ve Hizmetkâr Liderlik Ölçeği alt boyutları ve toplam puanları arasındaki ilişkiyi belirlemek için Spearman Sıra Farkları Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda SDKT ölçeği alt boyutları ile Hizmetkâr Liderlik Ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde fakat Dengesizlik/Nevrotizm alt boyutu ile negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. En yüksek ilişki Deneyime Açıklık alt boyutu ile (r=,809; p<,001); en düşük ilişki ise Sorumluluk alt boyutu ile (r=,656; p<,001) bulunmuştur. Sonuç olarak Hizmetkâr Liderlik ile kişilik arasında yüksek düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki vardır. ABSTRACT In the globalizing world, people's financial opportunities are increasing; but their spiritual and moral behavior is diminishing. Servant Leadership, which presents a new perspective on this situation that we call the humanitarian crisis, is one of the modern leadership approaches. The main purpose of this research is to examine the relationship between school managers’ personality and servant leadership behaviors. Correlational survey was used in the study. The universe of the research is composed of teachers working in state and private schools in Denizli province center and districts in 2016-2017 academic year. The sample of the research is composed of 327 teachers selected by convenience sampling method. In this context, the personal information form prepared by the researcher, The Servant Leadership Scale developed by Reed, Vidaver-Cohen and Colwell and adapted to Turkish by Demir, Konan and Karakuş(2015), and Adjective Based Personality Test(SDKT) developed by Bacanlı et al. (2009) was used. The research data was analyzed with the IBM SPSS 21.0 package software program. In the research, frequency and percentage distributions of demographic variables in the personal information form were done firstly. The arithmetic mean and standard deviation values of the SDKT and Servant Leadership scales were then calculated. The SDKT and Servant Leadership behaviors that teachers perceive were examined in the context of demographic variables. So Mann Whitney-U, Kruskal Wallis analyzes were used. The Spearman Rank Difference Correlation Analysis was used to determine the relationship between the SDKT and Servant Leadership Scale scores. As a result of the research, there was a positive relationship between the SDKT scale subscales and The Servant Leadership Scale total scores, but a negative relationship was found between the Emotional Unbalance/Neurotic subscale and the negative direction. The highest correlation was obtained with the Experimentation Clarity sub-dimension (r=,809; p<,001); The lowest correlation was found with the Responsibility sub-dimension (r=,656; p<,001). As a result, there is a significant positive relationship between Servant Leadership and personality at a high level.