1945-60 döneminde şekillenen dünya konjoktüründe Türkiye ekonomisinin gelişme ve değişme eğilimleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ömer Metin Çiftçioğlu

Danışman: TİĞİNÇE OKTAR

Özet:

GİRİŞ Türkiye, Cumhuriyetin ilanından itibaren kendine yeten, ekonomik ve siyasal gücünü ortaya çıkaran politikalar izlemek için uğraşmıştır.Ancak iç ve dış konjoktürdeki meydana gelen gelişmeler,bu mücadelinin zayıflamasına ve sekteye uğramasına sebebiyet vermiştir.Bu dönemdeki politikaların temelinde, Osmanlıdan devralınmış olan olumsuz ekonomik koşulların düzeltilmesi oluşturmuştur.Osmanlı döneminde,ticaret hayatı azınlık ve yabancıların elindeydi ve Müslüman girişimciler ekonomik hayatın dışında kalmışlardı.1923 yılında İzmir’de ilk iktisad kongresi toplamış ve devletten Müslüman girişimci kuşağının desteklenmesi istenmiştir.1923-1929 arasında bu bağlamda çalışmalar yapılmıştır. Fakat, 1929 yılında patlak veren dünya ekonomik krizi , yönetimi yeni politika arayışlarına yönlendirmiştir.Bu dönemde, içe dönüp bir devletcilik politikasına dönülmüştür. 1933 yılında yeni bir sanayi planı oluşturulmuş, pek çok fabrika ve tesis kurulmuş, fakat ikinci dünya savaşının çıkması dolayısıyla sekteye uğramıştır. 1939 yılında başlayan ikinci dünya savaşın Türkiye’yi ekonomik yönden çok olumsuz etkilemiş, Heryerde istifçilik, stokçuluk çoğalmıştır.Milli koruma kanunu ve varlık vergisi uygulamaları bu dönemde ortaya çıkmıştır. Savaş bitiminde, Amerika dünya ekonomisi ve siyaseti kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmeye başlamıştır.Bu dönemde, Türkiye’de sadece batı çıkarları doğrultusunda hareket eden bir ekonomi izlemiştir. Bu çalışma, 1945-60 yılları arasında, Türkiye’nin dünya ekonomik sistemine nasıl entegre olduğunu ortaya koyan bir çalışmadır. Birnci bölümde, Sanayi devriminden başlayarak, dünyada kapitalist sistemin nasıl geliştiği,bu süreçte Türkiyenin durumu, Cumhuriyetin kalkınması için izlenen sürçlerin neler olduğu belirtilmiş. İkinci bölümde, 1945 yılı yani 2.dünya savaşından sonra, Amerikanın liderliğinde ortaya çıkan yeni dünya düzeni ve 1950 yılında sonraki soğuk savaş dönemi ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise;1945-1960 yılları arasında Türkiye’nin dünya ekonomisi ile bütünleşmesi ele alınmış ve bu politikaların ekonomik hayat üzerindeki etkileri üzerinde durulmuştur. BRIEF Turkey is compaigned which was supported self-contained politicians that it was introduced of political and economical powers for attending, beginning from the proclaim republic.But, the same advances inside and foreign outside that are effected this encounter, therefore it could be weakness and interrupted. This period of policy is established that it had been take-over from the Otoman Empirer about the private economical conditions.In that period of Ottoman, minorty and foreing citizens were hold all the trade business and moslem enterprising citizens were outside of this system. The first Economic Congress has been bunched in İzmir,the dated of 1923 and the participants were requested to the support of moslem enterprising citizens by the goverment.In this context, some actions had been made by the goverment from 1923 till 1929. When the global economic crisis was started in 1929, the goverment had been tended into the introversion state socialism political ideas. Later, a new industry plan has been prepared by the goverment in 1923 and alot of fabrics were founded but later, the world war second was started, therefore all the plans were cancelled by the goverment. The new economic life has been privative effected from the world war second and the National Protect laws and the Assest Tax were applied in this period. After the war,the world politician and the economy were shaped by the America which has been thought about American benefits and Turkey followed their laws and the rules. This Project is mentioned of Turkey how was entegrated into the world economy. Chapter one is mentioned how was growed capitalist system in the world from the beginning Of the Industrial Revolution and The Turkey Conditions in that period, also which rules were applied in Turkey in that period. Chapter second is covered after the world war second and analysed new politicians in the world after the war by the leadership of the America and also,mentioned cold war period after the dated of 1950. Finally, chapter three is analysed the economy of Turkey how was entegreted into the global world economic system and their effects.