Kayseri ilinde, endüstriyel tesislerde, termal güneş enerjisini ve proses atık ısısını kullanabilecek potansiyeli belirleme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RAVZA EKEN

Danışman: GÖKÇEN ALEV ÇİFTÇİOĞLU

Özet:

KAYSERİ İLİNDE, ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE, TERMAL GÜNEŞ ENERJİSİNİ VE PROSES ATIK ISISINI KULLANABİLECEK POTANSİYELİ BELİRLEME Bu çalışma, ülkemizde endüstriyel proseslerde düşük ve orta sıcaklıklardaki ısıtmaların güneş enerjisi ve proses atık ısı ile karşılanma potansiyelini araştırmıştır. Düşük ve orta sıcaklıkta ısıtma gerektiren prosesler ve bunların endüstrileri incelenerek ısıtma enerjileri hesaplanmıştır. Hesaplama yaptığımız sektörler şu şekildedir: a) Gıda : lokum, tahin, reçel, helva, fındık kreması, tereyağı, peynir çeşitleri, yoğurt, UHT süt, meyve suyu, meyve nektarı, meyve püresi, meyve konsantresi, salça, gofret, şeker üretimi b) Tekstil : polyester, pamuklu, denim kumaş türleri Söz konusu sektörlerin, proses bazında incelenerek, ilgili endüstrilere ait birim ürün miktarı başına tüketilen düşük ve orta dereceli sıcaklıklara ısıtma için gerekli enerji hesaplanmıştır Tezin genel bölümlerinde enerji verimliliğinden söz edilmiştir, çünkü proses atık ısısı ve kojenerasyon ısısından yararlanmak bir enerji verimliliği uygulamasıdır. Solar termal, güneş enerjisinden doğrudan ısı elde eden bir teknolojidir. Endüstriyel proses ısıtmada solar termal kullanımı üzerine potansiyel çalışmaları birçok ülkede hız kazanmıştır. Türkiye’de endüstriyel ısıtmada solar termal kullanımının uygulanmış örneği bulunmamaktadır. Üretim tesislerindeki gerçek verilerden bulunan enerji değerlerinden yola çıkarak, güneş enerjisi kullanılarak elde edilecek tasarruf miktarları hesaplanmıştır. Proses ısıtmaları için doğalgaz kullanan endüstriyel tesisler güneş enerjisinden yararlandığında, enerjinin fizibilite nedenleri ile yalnız  % 50’si güneşten elde edilmiş olsa bile, inceleyebildiğimiz sektörlerde, üretim tesislerinden alınan gerçek bilgilerle hesapladığımız enerji tasarrufu, Kayseri’deki toplam doğalgaz tüketiminin % 3,71’i gibi önemli bir büyüklüğe ulaşmaktadır. Kayserideki bütün sanayide bu sayı  % 6 - % 7’ ye ulaşacağı öngörülmektedir. ABSTRACT DETERMINING THE POTENTIAL OF SOLAR THERMAL ENERGY AND WASTE HEAT RECOVERY UTILIZATION IN INDUSTRIAL PLANTS IN KAYSERI This study gives the potential for the utilization of solar thermal heat and waste heat recovery for the selected industries below. 1) Food industry : delight, sesame oil, jam, candy, nuts cream, butter, cheese, yoghurt, UHT milk, fruit juice, fruit nectar, fruit puree, fruit concentrate, tomato paste, wafers, sugar production 2) Textile finishing industry : polyester, cotton, denim fabric types For each processes of these industries, process steps and low & medium temperatured energy consumption per product unit were determined by literature and by discussions with the engineers working in those industries. Solar thermal energy is a technology in order to obtain heat directly from solar energy. Studies on potential of solar heat in industrial processes have increasingly gained importance and many studies have been carried out for different countries. In Turkey, there is no industrial use of solar thermal energy other than crop drying and salt production in ponds. Based upon those energy values, savings for using solar thermal in industry are calculated. The rate of solar thermal utilization economically in industrial processes with low and medium temperature heat is %50, then saving amount for the country % 7,41 of totally gases current deficit. This number is forecast to reach % 6-7 of the whole industry in Kayseri.