Milli Kalkınma Partisi (1945-1950)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2002

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALPARSLAN CEYLAN

Danışman: ALİ KARACA

Özet:

Türkiye Cumhuriyeti Devleti 1945 senesine kadar tek parti idaresi ile yönetil- miştir. 1945'de Milli Kalkınma Partisi kurulunca çok partili hayata geçilmiştir. Milli Kalkınma Partisi dönemin en zengin şahsiyetlerinden biri olan Nuri DEMİRAĞ liderliğinde kurulmuştur. O' nunla beraber diğer kurucuları Hüseyin Avni ULAŞ ve Cevat Rıfat ATILHAN' dır. Nuri DEMİRAĞ, meslek hayatına bankacılıkla başlamış daha sonra ticaret, in- şaat ve sanayi sektörüne atılmıştır. Bu alanlardaki çalışmalarında karşısında engel olarak hükümetin devletçilik politikasını bulunca hakkının hukuksal yollarda aramış bir sonuç alamayınca siyasete atılarak hakkını bu şekilde aramak istemiştir. Milli Kalkınma Partisi genel olarak devletçiliğe karşı, liberalizm taraftarıdır. Parti programında ayrıca Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesi, bir Ayan Meclisi'nin kurulması, milletvekillerinin yüz bin nüfusta bir seçimi, tek dereceli seçim sistemi gibi konulara değinilmiştir.Dış politikada ise Amerika Birleşik Dev- letleri'ne yaklaşılması ve Türkiye'nin liderliğinde bir Şark İslam Federasyonu kurul- ması belirtilmiştir. Milli Kalkınma Partisi,faaliyette olduğu dönem içerisinde herhangi bir başarı gösterememiştir. Parti' nin başarısızlığındaki en önemli sebep parti içi çatışmalardır. Parti kurulduktan bir müddet sonra kurucuları partiyi kendilerine mal etme idialarıyla birbirleriyle çatışmaya başlamışlardır. Bununla birlikte başarısızlık nedenleri olarak Demokrat Partinin kurulması, Parti'nin herhangi bir yayın organının olmaması ve Parti'nin halka yeteri kadar inememesi gösterilebilir. Nuri DEMİRAĞ, kendi partisi çatısı altında herhangi bir başarı gösteremeyince 1954'de Demokrat Parti listesinden Sivas milletvekili olmuştur. Nuri DEMİRAĞ' ın 1957'de şeker hastalığından ölmesi ile Milli Kalkınma Partisi 1958 'de son genel kurulunu toplamadığından dolayı kapanmıştır.