1980 sonrası Türkiye’de vergi politikaları ve ekonomik istikrar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Evrim Aşkın

Danışman: MEHMET ALİ ÖZBUDUN

Özet:

GENEL BİLGİLER İsim ve Soyadı : Evrim Aşkın Anabilim Dalı : Maliye Programı : Mali İktisat Tez Danışmanı : Doç. Dr. Mehmet Ali Özbudun Tez Türü ve Tarihi : Yüksek Lisans - Temmuz 2004 Anahtar Kelimeler : Vergi Politikaları, Ekonomik İstikrar 1980 SONRASI TÜRKİYE’DE VERGİ POLİTİKALARI VE EKONOMİK İSTİKRAR Vergi, günümüzde devlete gelir sağlama aracı olmaktan öteye ekonomik ve sosyal hayata müdahalenin, bazen de politik amaçları gerçekleştirmenin bir yöntemi ve aracı haline gelmiştir. Bu nedenle, vergileme, gelir dağılımı dengesizliğini giderme, yatırımların bölgeler arası dengeli dağılımı ve dış ödemeler bilançosunun denkliğini temin ile enflasyonun önlenmesi gibi çok değişik amaçlarla kullanılabildiği kadar ekonomik istikrarı sağlamada da önemli bir fonksiyona sahiptir. Ekonominin finansal ve reel kesiminde oluşan dengesizlikleri gidermeyi amaçlayan istikrar programları uzun yıllardan beri içinde ülkemizin de yer aldığı muhtelif gelişmişlik düzeyindeki bir çok ülkede sık sık uygulanmaktadır. Ülkeleri radikal istikrar programları uygulamaya yönelten temel nedenler ; hızlanan enflasyon, ödemeler dengesi darboğazı, finans piyasalarında ve reel kesimde yaşanan ciddi boyuttaki dengesizliklerdir. İstikrar politikaları bu dengesizlikleri gidermek için uygulanacak politikaların tümünü ifade eder. İstikrar politikasının başlıca araçları ,maliye ve para politikalarıdır. Çalışmamızda sadece maliye politikaları üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada amacımız ,1980 sonrası izlenen vergi politikalarının ekonomik istikrar üzerindeki etkilerini irdelemektir.Bu hedef çerçevesinde çalışmamızda,Türkiye’de 1980-2004 döneminde uygulanan vergi politikalarını beşer yıllık devrelerle inceledik. İncelediğimiz dönemlerde, Türkiye’de uygulanan vergi politikalarının çok sık aralıklarla değiştirildiği görülmüştür. Yapılan değişiklikler kısa vadeli olup , her türlü tıkanmada yeni bir değişiklik yapılmaktadır. Değişiklikler reform gibi gösterilmiş ancak Katma Değer Vergisi uygulanması haricinde çok önemli vergi reformu yapılamamıştır. Vergi gelirlerinde ciddi bir artış görülmemiştir. Çalışmamızda yapılan tespitler çerçevesinde, vergi politikalarının istikrarlı bir yapıya kavuşturulmasının gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : Evrim Aşkın Field : Public Finance Programme : Fiscal Economy Supervisor : Assistant Professor Mehmet Ali Özbudun Degree Awarded and Date : Master - July 2004 Keywords : Tax Policies, Economic Stabilization ABSTRACT TAX POLİCİES AND ECONOMİC STABİLİZATİON İN TURKEY AFTER 1980 Nowadays the tax is intervention to the economic and social life, sometimes means and method of realize the politics aims instead of mediator for getting income to the state. So tax can use very different aims as prevent inflation, provide investments’ equality for balanced sheet of external payments and stable dispersion among region and remove the unstable income dispersion at the same time tax have an important function to prove the economical stability. Stabilization programs that purpose remove the unstability that came into existance in the financial and real zone of economy, are often putting into practice a lot of country that contains our country and the other various devoloped country for a long time. The main reason of countries turn towards to put into practice radical stabilization programsa are; accelerated inflation , bottle neck of payment equality, serious imbalance in the real zone and finance markets. Stabilization politics express all the politics that practice for remove these imbalance. The main means of stabilization politics are public finance and money politics. I dwell upon only public finance politics in my study. Our aim in this study examine tax politics effects over the economic stabilization , that practice after 1980. In this study we examine tax politics in five each period that practice in Turkey years of 1980-2004. In the period of our research it seem that tax politics that practice in Turkey had changed often. Changings didn’t practice for a long term and new changings practiced in every various pluggings. The changings are shown as a reform but goverments couldn’t do any tax reform except KDV. There is no serious increase of tax income. Our establishing in this study appear that tax politics needed cause to meet with a stabilization structure.