Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sema Baş
Danışman: HALİL AYDINALP
Özet:Türkiye’den DAİŞ’e katılan ve sempati duyan kişiler, sosyolojik anlamda bu davranışı farklı pek çok dinamiğin etkisi ile ortaya koyuyor olabilirler. DAİŞ örgütünün kısa zamanda genişlemesinin yanında Türkiye’den ve dünyadan on binlerce katılım olmasının arkasındaki nedenleri anlamak üzere, araştırmamız teorik ve uygulama olmak üzere iki bölüme ayrılmıştır. İslam dünyasındaki siyasi şiddet ve DAİŞ’i anlamak üzere teorik çerçevede, (1) İslam tarihinde ilk siyasi ve sosyal ayrılıkçılığı üreten Haricilik ve dini ideolojik şiddet üreten Haşhaşilik hareketi, (2) İslam dünyasında üretilen dini-siyasi aktivizmi açıklamak üzere kullanılan Köktencilik, Radikalizm-Terörizm ve İslami hareket kavramları, (3) şiddete meyilli köktenci hareketlerin örgütsel ve ideolojik yapısı ve (4) dinden ilham alarak siyasi ve sivil şiddet üreten DAİŞ tartışılmıştır. DAİŞ ile ilgili tartışmalar, henüz yeni bir yapı olması nedeniyle çoğunlukla spekülatif bilgiler içermektedir. Bu konudaki net ve doğru bilgi eksikliklerini kabul etmekle birlikte, araştırmamızda DAİŞ, Irak ve Suriye’deki çatışma süreçlerinin bir ürünü olarak ideoloji, örgüt, eylem ve destek yapıları açısından incelenmiştir. Teorik çerçevede verilen tartışmalar, DAİŞ’e katılanlar ile yapılan mülakatların analizini kolaylaştırmıştır. Araştırmanın uygulama bölümünde ele alınan bu mülakatlarda, DAİŞ’e katılanların sosyal profili, cihada gitmeden önceki durumları, gidiş süreçleri, ideolojileri, cihat bölgelerindeki genel durumları ve dönüş süreçleri hakkında bilgiler ii edinilmiştir. Öncelikle DAİŞ’e katılan kişilerin sosyal profil özelliklerinden, ekonomi ve eğitim durumları açısından her düzeyi barındırsa da orta düzeyin öne çıktığını araştırmada tespit edilmiştir. Katılımcılar, işgal altındaki bölgelere gitmek üzere, bireysel değişkenler, örgütsel değişkenler ve kendi ürettikleri dini idealizm çerçevesinde motive olmuşlardır. Selefi ideolojiye sahip olan katılımcılar, DAİŞ’in Irak ve Suriye’de elde ettiği bölgelerde uluslararası katılımla oluşturduğu devletimsi yapıda, şeriat ve ilahi düzen arzularını belli bir süre tatmin etmişlerdir. DAİŞ’in kontrol ettiği bölgelerde kurumsallaşamaması üzerine, katılımcıların pişman olarak ülkelerine geri dönmeye çalışması araştırmamızda tespit edilmiştir. -------------------- People from Turkey sympathizing and attending ISIS may sociologically behave in this way by being influenced in different dynamics. Our research is separated into two parts as theoretic and practice to understand reasons why ten thousands of people from Turkey and the world attended to ISIS, which expanded in a short-term. In theoretical framework, four main chapters were discussed to figure out ISIS and the political tension in Islamic World: (1)The Kharijites creating the first political and social discrimination in history of Islam and The Assasins leading to religious ideological violence, (2) terms of Fundamentalism, Radicalism-Terrorism, and Islamic movement, which are used to explain the religious-political activism in Islam world, (3) organizational and ideological structure of fundamentalist movements in favor of violence, and (4) ISIS giving rise to religious and civil confusion by using the religion as an inspirational source. Discussions about ISIS generally include speculative information since ISIS is an institutionalized organization. In addition to deficiencies of clear and accurate information recognized on ISIS discussions, as a product of conflict processes in Iraq and Syria, ISIS was analyzed in terms of ideology, organization, action and support structures. Discussions in theoretical framework facilitated the analysis of interviews with ISIS participants. In the interviews discussed in the practical section of the research, information related to the social profile of ISIS participants, their status before going to jihad, their course of progress, their ideology, their general situation in iv jihad regions and their return processes was obtained. Primarily, our research suggests that the middle level is in advance of all levels in point of educational and financial status from the social profile features of the participants of ISIS. Individual variables, organizational variables, and their religious idealism help the participants become motivated to go to the occupied areas. The participants, who have a salafi ideology, fulfilled their desires for sharia and divine order during a certain time in the state-like structure created by ISIS with the international attendance in the regions acquired in Iraq and Syria. Our research determined that the participants tried to return to their countries with regret as ISIS could not institutionalize in the regions which it controls.