Hemşirelerde Meslektaş Dayanışması Ölçeği'nin geliştirilmesi ve meslektaş dayanışmasının iş doyumu ile ilişkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESİN ÇETİNKAYA USLUSOY

Danışman: ŞULE ALPAR

Özet:

HEMŞİRELERDE MESLEKTAŞ DAYANIŞMASI ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ VE MESLEKTAŞ DAYANIŞMASININ İŞ DOYUMU İLE İLİŞKİSİ Meslektaşların birbirlerine güvenerek dayanışmaları, kurumu yıkıcı ve istenmeyen davranışlardan koruyarak, çalışanların yetenek ve becerilerini geliştirmekte ve etkin bir koordinasyon kurarak kurumun verimliliğini artırmaktadır. Araştırma, Hemşirelerde Meslektaş Dayanışması Ölçeği’ni (HMDÖ) literatüre kazandırmak, meslektaş dayanışmasını değerlendirmek ve iş doyumu ile ilişkisini belirlemek amacı ile metodolojik, kesitsel ve tanımlayıcı olarak planlandı. Araştırmanın evrenini Isparta’da Sağlık Bakanlığı’na bağlı üç devlet hastanesinde ve Süleyman Demirel Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi’nde çalışan tüm hemşireler, araştırmanın örneklemini ise araştırmaya katılmayı kabul edenlerden, HMDÖ geliştirme aşamasında 200, dayanışma durumları ve iş doyumu ile ilişkisinin değerlendirilmesi aşamasında 300 hemşire oluşturdu. Veriler, Hemşire Tanıtım Formu, HMDÖ ve Minnesota İş Doyumu Ölçeği ile toplandı ve SPSS-version 11.5 programında değerlendirildi. Hemşirelerde Meslektaş Dayanışması Ölçeği’nin geliştirilme aşamasında, kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği, Crnbach Alpha (0.80), Gutman (0.84) ve Sperman Brown (0.79) güvenirlik katsayısı, madde analizleri (p<0.001) ve test tekrar test (p<0.001) yöntemleri kullanılarak 23 maddeden oluşan ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlendi. Çalışmanın analizinde yüzdelik, ortalama, İlişkisiz grup t testi, tek yönlü anova varyans analizi ve Pearson’s korelasyon testi kullanıldı. Analizler sonucunda hemşirelerin yarıdan fazlasının (%53.6) ortalamanın üstünde puan aldığı, hemşirelerin dayanışma tutumlarını sosyo-demografik özelliklerden yaş, yaşanılan aile tipi, kardeş sayısı, daha önceden yaşamlarında en çok bulundukları yer, annenin eğitim düzeyi, babanın eğitim düzeyi, kendi eğitim düzeyi ve medeni durumun etkilediği; çalışma durumu özelliklerinden çalışma yılı, görev yaptıkları pozisyonlardaki çalışma süreleri ve çalıştıkları pozisyonlardan memnun olma durumunun etkilediği, ayrıca meslektaş dayanışmasının iş doyumunu artırdığı saptandı. Sonuç olarak Hemşirelerde Meslektaş Dayanışması Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlenerek, elde edilen veriler ışığında hemşireler arasında dayanışma tutumunu arttırmak için önerilerde bulunuldu. Anahtar kelime: Hemşire, Dayanışma, Ölçek Geliştirme, İş Doyumu. DEVELOPMENT OF COLLEAGUE SOLIDARITY OF NURSES’ SCALE AND THE RELATIONSHIP BETWEEN JOB SATISFACTION AND COLLEAGUE SOLIDARITY Colleagues’ support each other with trust and their solidarity protect the institution from destructive and undesirable attitudes, decrease exhaustion of employees and improve their talents and also increase the overall performance of the institution with an effective coordination. This study was planned as descriptive and methodological aiming to bring Colleague Solidarity of Nurses’ Scale (CSNS) into the nursing literature, evaluate colleague support among nurses and determine its relationship with job satisfaction. The space of the study was consisted by all nurses who work at three hospitals of the Ministry of Health and one university hospital in Isparta. The sample of the study was consisted by nurses who agreed to participate. They are 200 nurses in development of CSNS and 300 nurses in evaluation. Data were collected with Nurse Introduction Form, CSNS and Minnesota Job Satisfaction Scale. Collected data were evaluated by SPSS version 11.5. In the development of CSNS; content validity, construct validity, reliability coefficients of Cronbach’s Alpha (0.80), Guttman (0.84), and Spearman Brown (0.79), items analysis (p<0.001) and test-retest method (p<0.001) were used and CSNS with 23 items was determined as valid and reliable. Data were analized by percentage and average values, unrelated group t test, one way anova (analysis of variance) and Pearson’s correlation test. As a result of analyses, it is observed that scores of %53.6 of the nurses are more than average. It is also observed that the solidarity attitudes of nurses are affected by socio-demographic properties such as age, family characteristics, number of sibling, place in which stayed longest, education levels of mother, father and own, marital status as well as by working conditions such as the number of years worked, daily working period and satisfaction of current position. In addition, colleagues’ solidarity is observed that to increase the job satisfaction. Consequently, we can say that CSNS was determined as a valid and reliable scale. In this study, we propose some recommendations to encourage solidarity attitude among nurses by obtained data. Key Words: Nurse, Solidarity, Scale development, Job Satisfaction.