Beyrut-Şam demiryolunun inşası ve işletilmesi (1891-1914)

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Züleyha Yavuz

Danışman: UFUK GÜLSOY

Özet:

Akdeniz’in önemli limanlarından olan Beyrut liman-şehriyle Suriye’nin ticarî merkezi konumundaki Şam arasında demiryolu döşenmesiyle ilgili projeler 1880’lerde gündeme gelmeye başlamıştır. Mevcut Beyrut-Şam araba yolu şirketi reisi Perthuis’in bu konuyla ilgili yoğun çabaları vardı. Nihayet 1891’de Beyrut-Şam demiryolu imtiyazı Beyrutlu tüccar Hasan Beyhum Efendi’ye verildi. Aynı yıl demiryolu için Fransız ve Belçikalı sermayedarlar başta olmak üzere bir şirket kuruldu. Böylece Beyrut-Şam araba yolu şirketi, imtiyazını bu şirkete devretmesinin ardından Suriye demiryollarıyla ilgili başka bir Fransız şirket de aynı şirketle birleşti. Kilometre teminatı olmayan Beyrut-Şam demiryolu 1895’te işletmeye açıldı. 1914’e kadar bu şirket tarafından işletilen Beyrut-Şam hattı bu tarih itibariyle Osmanlı Devleti eline geçti. Birinci Dünya Savaşı sırasında ise bu hat kullanılmayıp askerî hatların inşasında Beyrut-Şam demiryolunun rayları ve traverslerinden yararlanılmıştır. ABSTRACT The projects which were related to laying railway between Beyrouth, the port city as one of the important ports in the Mediterranean Sea and Damascus in the position of commercial center in Syria began to come up in 1880s. Perthuis, head of the current company which was in charge of Beyrouth-Damascus macadam road had heavy efforts relevantly. At last in 1891 the concession of Beyrouth-Damascus railway was given to Hasan Beyhom Effendi, a merchant from Beyrouth. In the same year for the railway, a company was established as the French and Belgian investors were at the top. Beyrouth-Damascus macadam road company turned the concession over to this company and consequently another company which is related to Syrian railway combined with the same company. Beyrouth-Damascus railway which had no kilometer guarantee was opened to operate in 1895. Until 1914 Beyrouth-Damascus line was operated by this company, from this time onwards the Ottoman State obtained the line. During World War I this line wasn’t used. Rails and traverses of Beyrouth-Damascus railway were served in construction of military lines.