Türkçede söz dizimsel yinelemeler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burçin Burgucu

Danışman: ERDAL ŞAHİN

Özet:

Yineleme, sözce ya da tümcede aynı sözcüğün ya da sözcük biçiminin anlamı pekiştirmek, anlatıma güç kazandırmak, sürerlik bildirmek, karşılaştırma yapmak ya da çokluk ifade etmek amacıyla tekrarlanmasıdır. Türkçede yineleme daha çok ikileme/tekrar terimiyle ifade edilmektedir. Özellikle ikilemeler konusu pek çok çalışmayla bilimsel olarak incelense de “söz dizimsel yinelemeler” bütün olarak bir eserde değerlendirilmemiştir. Bu çalışmada yineleme, tekrar, ikileme terimleriyle aynen tekrar eden yapılar “söz dizimsel yinelemeler” olarak ifade edilerek sınıflandırma yapılmıştır. Çalışmada çeşitli eserlerden derlenen örnek tümceler söz dizimsel olarak ele alınarak sınıflandırılmıştır. Giriş kısmında yinelemeler üzerine yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. İkileme ve tekrar konusunda da araştırmacıların çalışmaları ele alınarak görüşleri belirtilmiştir. İnceleme kısmında ise Türkçede yinelemeler, söz dizimsel olarak sınıflandırılmıştır. İnceleme bölümü iki ana başlık altında “Tümcede Öge Yinelemeleri”, “Sözcük Öbeğinde Kurucu Yinelemeleri” olarak değerlendirilmiştir. Sonuç kısmında bu çalışmada konuya ilişkin değerlendirmelere yer verilmiştir. -------------------- Reiteration is the repetition of the same word or word form in a word or sentence in order to reinforce the meaning, strengthen the narrative, declare continuity, make comparison and express plurality. In Turkish, Reiteration is mostly expressed in terms of hendiadyoin/repetition. Although the issue of hendiadyoin has been scientifically examined in many studies, “syntactic iterations” have not been evaluated as a whole in a single work. In this study, structures that repeat with the terms of reiteration, repetition, hendiadyoin, are classified as “syntactic iterations”. In this study, the sample sentences collected from various works are classified by syntactically. In the introduction, information about the studies on reiterations has been given. The opinions of the researchers on hendiadyoin and repetition have also been discussed and stated. In the review part, reiterations in Turkish have been classified as syntactically. The review section has been evaluated under two main headings as “Repetition of Element in Sentence” and “Founder repetitions in phrase”. In the conclusion part, evaluations related to the subject have been included in this study.