Abdurrahman b. Mehdî ve hadis ilmindeki yeri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ömer Ali Aksoy (Gulali Nazhibov)

Danışman: Hasan Cirit

Özet:

Bu çalışmada, hicrî II. asrın önemli muhaddis fakihlerinden ve medâru’l-isnâdın kendisinde sona erdiği tavsif edilen Abdurrahman b. Mehdî el-Ezdî el-Lü’lüî’nin hayatı ve hadis ilmindeki yeri ele alınmıştır. İbn Mehdî, Basra’da doğup büyümüş, ilim öğrenmek amacıyla Hicaz coğrafyasına gitmiş, orada Süfyân es-Sevrî, Mâlik b. Enes, Muâviye b. Sâlih, Süfyân b. Uyeyne gibi muhaddislerden hadis almıştır. Ayrıca burada, Muhammed b. İdrîs eş-Şâfiî ve Hanefî fakihlerinden Muhammed b. Hasan eş-Şeybanî ile de ilmî alış-verişte bulunmuştur. İbn Mehdî, hicrî II. asır Medîne, Basra ve Bağdat’ında birçok muhaddisle yakın ilişki kurmuş, bazılarına hocalık, kimilerine ise talebelik yapmıştır. İbn Mehdî, mezkûr şehirlerde mevcut olan hadis meclislerinde rivayette bulunmuştur. Ayrıca o, farklı tarihlerde hadis halkaları tertip etmek suretiyle Malik b. Enes’in Muvatta’ı ile Yahya b. Saîd el-Kattân’ın el-Musannef’ini talebelerine rivayet etmiştir. Basra’da kâdılık yapmak suretiyle Mâlik b. Enes’in mezhebi esasında ilk fetvada bulunmuştur. Hayatını hadis rivayeti ile ricâlin durumlarını araştırmaya adayan İbn Mehdî, 198/813-14 yılında Basra’da vefat etmiştir. “Seyyidü’l-huffâz”, “imâm”, “fakîh” ve “cihbiz” gibi en yüksek ilmî rütbe ile nitelenen İbn Mehdî, hadis rivayet ve rical değerlendirme tarihindeki önemli yerini almıştır. -------------------- In this study were discussed Abdurrahmân ibn Mahdi el-Ezdî el-Lu‘luî’s life and his place in the hadith science, who was one of the important hadith narrators (muhaddis) and jurisprudents of second century and who was described that medâru’l-isnâd ends in him. Ibn Mahdi, was born and raised in Basra and after that he went Hijaz territory for learning science and there he received hadith from some hadith narrators like Sufyan es-Sevrî, Mâlik ibn Enes, Muaviya ibn Sâlih and Aufyân ibn Uyeyne. Otherwise here he has also made scientific exchanges with Muhammed ibn İdris eş-Şâfiî and Hanafi jurisprudence Muhammad ibn Hasan eş-Şeybânî. İbn Mahdi made a close relationship with many hadith narrators in second century’s Madinah, Basra and Baghdad, some of them as a teacher and some of them as a student. İbn Mahdi has narrated hadith in the hadith councils that was established in the aforesaid cities. Also on different dates by arranging hadith rings he has narrated Malik ibn Enes’s Muvatta and Yahya ibn Said el-Qattan’s el-Musannaf to his students. When he was qâdî (Muslim judge) he gave his first fatwa on Malik ibn Enes’s sect. İbn Mahdi who has dedicated his life to narrate hadith and hadith narrator’s critique, dead in 198/813-14 in Basra. İbn Mahdi who is described high scientific titles like “Seyyidu’l-huffâz”, “imam”, “fakîh”, and “cihbîz” has occupied an important place in the history of hadith narrating and hadith narrator’s critique.