Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Figen Demir
Danışman: DİLŞAD SAVE
Özet:Öğretmenlik stresli bir meslek olarak tanımlanmaktadır. Birçok çalışmada, iş yükü, çalışma arkadaşları ile olan zayıf ilişkiler, öğrencilerin disiplinsiz davranışları, düşük ücretler ve yetersiz sosyal destek, stres kaynakları olarak tanımlanmaktadır. Bu sorunlar; psikolojik problemler, depresyon, iş doyumsuzluğu ve tükenme sendromu ile sonuçlanmaktadır. Bu nedenle iş yerinde mesleki ruhsal sağlık risklerini önleme politikaları geliştirilmelidir. Bunlar arasında iş yerindeki sorunları ortadan kaldırmak veya değiştirmek, kişiye başa çıkma yolları konusunda yardımcı olmak veya sorun oluştuktan sonra tedavi etmek gibi çözüm önerileri sayılabilir. Bu araştırmada yaş, cinsiyet, medeni durum, çocuk sayısı, hizmet süresi, sınıf mevcudu gibi bazı değişkenler ile tükenmişlik ve mesleki doyum arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve yapılacak olan iletişim ve problem çözme gibi sosyal becerileri geliştirmeye yönelik müdahalenin, öğretmenlerin iş doyumu ve tükenmişlik durumuna etkisini saptamak amaçlanmıştır. Araştırmaya iki farklı lisede çalışan öğretmenler dahil edilmişdir. Müdahale ve kontrol grupları randomize olarak belirlenmemiştir. Veriler katılımcıların kendilerinin uygulayacağı Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Minessota İş Doyum Ölçeğini de içeren bir anket yolu ile müdahaleden önce ve sonra, ön test ve son test olarak toplanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin iş doyum puan ortalaması 69.95±10.58, duygusal tükenme alt ölçek puan ortalaması 15.17±7.05, duyarsızlaşma alt ölçek puan ortalaması 5.45±3.75 ve kişisel başarı alt ölçek puan ortalaması 22.05±4.63’tür. Medeni durum, mesleği isteyerek seçmiş olma, çalışma ortamından memnun olma, mesleği kendine uygun bulma durumuna göre iş doyum ve tükenmişlik puan ortalamaları farklıdır. Hem kontrol ve hem de müdahale grubunda ön test iş doyum puanları ve tükenmişlik ölçeği alt gruplarından alınan puanlar benzer olarak bulunmuştur. Son test puanları da her iki grupda benzerdir. Müdahale öncesi ve sonrasında gruplar arasındaki tükenmişlik ve iş doyum puanları açısından anlamlı fark bulunmamıştır. Sonuç olarak, tükenmişliği azaltma ve iş doyumunu artırmaya yönelik olarak, iletişim ve problem çözme becerisinin geliştirilmesi yanında, iş yerinde strese neden olan etkenlerin ortadan kaldırılması veya değiştirilmesi gibi diğer önleme mekanizmalarının da uygulanması daha faydalı olacaktır. Summary The Effectiveness Of Communication And Problem Solving Skills Intervention Program On The Burnout And Job Satisfaction Of High School Teachers School teaching is regarded as a stressful ocupation. Work load, poor Professional relationships with colleagues, pupil misbehaviour, low salary and inadequate social support have been identified as sources of stress in many studies. These problems have been associated with increased psychological depression, distress, job dissatisfaction and burnout. Prevention has been applied to occupational mental health risks whithin the workplace. These are include; Elimination or worksite modification of worksite stressors, interventions designed to help individuals manage or cope with these stressors and interventions that treat individuals. The objective of this non-randomized controlled study was to evaluate the effect of an intervention about communication and increase problem solving skills in teachers’ job satisfaction and burnout. Teachers working in two different schools were included to the study. One was the intervention group, the other one was control group. The output is measured by self administered pretest and posttest include Maslach Burnout Inventory and Minnesota Job Satisfaction Questionaire. Mean of jop satisfaction scores of participants was 69.95±10.58, mean of emotional exhaustion scores was 15.17±7.05, mean of depersonalization scores was 5.45±3.75 and mean of personal accomplishment scores was 22.05±4.63. According to Marrital statüs, choosing an occupation willingly and be happy with work environment, means of jop satisfaction and burnout scores were different. Pretest showed that scores of job satisfaction and all subgroups of burnout inventory was similar in both control and intervention group. After intervention posttest scores of job satsifaction and all subgroups of burnout inventory in both group were also similar. Besides İntervention about communication and increase problem solving skills, other prevention mechanisms such as elimination or modification of worksite stressors may be more helpful to decrease burnout and increase job satisfaction.