Erken çocukluk döneminde bilişsel beceriler ile motor beceriler arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMİNE BOYNUKISA

Danışman: BİRSEN GÜZEL

Özet:

Araştırma, erken çocukluk döneminde (48-95 aylık) çocukların bilişsel ve motor becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu genel amaç çerçevesinde çalışmada ayrıca çocukların motor beceri düzeyleri ve bilişsel beceri düzeylerinin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma betimsel tarama modeli ile gerçekleştirilmiş bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini İstanbul Kadıköy İlçesinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel ve resmi okullar, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bağımsız anaokulu ve ilkokul bünyesinde bulunan anasınıflarına devam eden ve ilkokul birinci sınıfa giden çocuklar oluşturmaktadır. Örneklemi İstanbul Kadıköy İlçesinde bulunan özel ve resmi okullarda eğitim almakta olan, tesadüfi yöntemle seçilen toplam 341 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Wechsler Erken Çocukluk Dönemi Zekâ Testi-III (Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-III (WPPSI-III)”, alt ölçeklerinde “Blok Tasarım (Block Desing) ” ve “Akıl Yürütme (Matrix Reasoning)” Ölçekleri ve “Motor Beceriler Kontrol Listesi (MOBKOL)” kullanılmıştır. Aynı zamanda çocukların demografik bilgilerini elde etmek için “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, “Motor Beceriler Kontrol Listesi (MOBKOL)”in, geçerlik güvenirlik çalışması yapılmıştır. Daha sonra, “Motor Beceriler Kontrol Listesi (MOBKOL)” puanları, çocukların demografik özelliklere göre karşılaştırılmıştır. İkinci bölümde, WPSSI-III Zekâ Testinin alt boyutlarından olan, “Blok Tasarım Ölçeği”nin, Türkçesi henüz mevcut olmadığından, Türkçeye ve Türk kültürüne uyarlama çalışması yapılarak, geçerlik-güvenirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Bulgular, demografik özelliklere göre karşılaştırılmıştır. Üçüncü bölümde ise, WPSSI-III Zekâ Testinin alt boyutlarından olan “Akıl Yürütme Ölçeği”nin, Türkçeye ve Türk kültürüne uyarlama çalışması yapılarak, geçerlik-güvenirlik analizleri gerçekleştirilmiştir.” Akıl Yürütme Ölçeği” 4 yaş, 5 yaş ve 6-7 yaş puanları, demografik özelliklere göre karşılaştırılmıştır. Çocukların bilişsel beceri düzeyleri ile küçük kas becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek için ölçeklerden elde edilen puanlar arasında korelasyon analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda, “Motor Beceriler Kontrol Listesi (MOBKOL)” puanlarına göre, 48-72 ay çocukların cinsiyet, yaş, sosyo-ekonomik düzey durumuna göre anlamlı, okul öncesi eğitime devam etme süresi, anne ve baba eğitim düzeyi, kardeş sayısı, anne-baba dışında çocuğa bakan birinin bulunma durumuna göre anlamsız sonuçlar elde edilmiştir. Analizler sonuçlarında 48-95 aylık çocukların, “Blok Tasarım Ölçeği” Puanları, cinsiyet, okul öncesi kuruma devam etme süresi, kardeş sayısı ve anne-baba dışında çocuğa bakan birinin bulunma durumuna göre analmlı şekilde farklılaşmadığı görülmektedir. Aynı analizlerde çocukların yaşları, anne-babanın eğitim düzeyleri, ve sosyo-ekonomik düzeyleri arttıkça bilişsel düzeylerinin (Blok Tasarımı Ölçeği puanları) arttığı belirlenmiştir. “Akıl Yürütme Ölçeği” 4 yaş çocukların puanlarının analizleri sonucunda cinsiyet, anne eğitim, baba eğitim düzeyine, anne-baba dışında çocuğa bakan birinin bulunma durumuna göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı, sosyo-ekonomik düzey, okul öncesi eğitim alma süresine göre ise farklılaştığı görülmektedir. Aynı ölçeğin 5 yaş grubu puanlarının çocukların cinsiyetlerine, kardeş sayısına ve anne-baba dışında çocuğa bakan birinin bulunma durumuna göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı fakat ailelerim sosyo-ekonomik düzey durumuna, okul öncesi kuruma devam etme süresine, ve anne-baba eğitim düzeyine göre anlamlı biçimde farklılaşmaktadır. “Akıl Yürütme Ölçeği” 6-7 yaş çocuklardan elde edilen puanların cinsiyet ve okul öncesi kuruma devam etme süresine göre anlamlı biçimde farklılaşmamakta iken çocukların yaşları, ailelerin sosyo-ekonomik düzeyleri, anne-baba eğitim düzeyleri arttıkça bu puanlarının arttığı tespit edilmiştir. Belirtilen puanların kardeş sayısı ve anne baba dışında çocuğa bakan birinin bulunma durumuna göre de anlamlı biçimde farklılaşmadığı görülmektedir. “Motor Beceriler Kontrol Listesi (MOBKOL)” Puanları ile “Blok Tasarım Ölçeği” Puanları ve “Akıl Yürütme Ölçeği” Puanları arasında oldukça güçlü ilişki olduğu bulunmuştur. ABSTRACT This study was aimed to investigate relationship between cognitive and motor skills of children (48-95 months of aged) during early years. Regarding this genaral aim in this study the children’s cognitive and social skills were compared according to various demographic variables (age, sex, SES, parents’ education level, tne number of sibling, the pre-school attainment level, existing of caretaking). The study was conducted in survey model. 341 children attending public pre-school classes in the three primary schools, a pre-school and, pre-school classes of a private primary school and pre-school in Kadıköy municipality of Istanbul in 2016-2017 academic year, participated to this study. In order to determine the motor skills level of children a “Motor Skill Check List for Children (MSCC)” was utilized. This form was prepared by the researcher in line with “Motor Skill Indicators of Turkish Minister of National Education -Pre-School Education Curriculum”. In addition, the participated children’s cognitive skills were determined by utilizing the “Block Design” and “Matrix Reasoning” sub-scales of “Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-III (WPPSI-III)”. In order to collect the demographic information of participated children a “Demographic Information Form” was utilized. In the first phase of the research the validity and reliability studies of the scale titled “Motor Skill Check List for Children (MSCC)” were conducted. In the second phase of the research the “Block Design” and “Matrix Reasoning” sub-scales of “Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-III (WPPSI-III)” were adapted into Turkish and then reliability and validity studies of these scales were conducted. In the third phase of the study in order to examine the relationship between children’s cognitive and social skills the correlation and regression analyses were conducted. Finally the children’s cognitive and motor skills were compared according to their demographic variables such as age, sex, SES, the attainment duration for pre-school education, the parents’ education levels, and the number of sibling and existing of caretaking. The analyses revealed that MSCC is a valid and reliable instrument to determine children’s motor skills. It has .896 cronbach alfa value and it is able to differentiate the motor skills of children having different levels of motor skills. Similarly all analyses regarding reliability and validity studies on Turkish version of “Block Design” and “Matrix Reasoning” sub-scales of “Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-III (WPPSI-III)” is reliable and valid instruments in order to measure the cognitive skills of children. The cronbach alfa is .932 for “Block Design” and .939 for 4 years-old age group, .907 for 5 years-old age group and .908 for 6-7 years-old group for “Matrix Reasoning” scales. The analyses revealed that the motor skills of children aged between 48 and 72 months differentiated according to sex, age and SES. On the other hand these, skills did not differentiate significantly according to the parents’ education levels, the number of sibling, the pre-school education attainment duration, and the existing of caretaking. The result of study indicated that “The Block Design” scores of children increase as their age, parents’ education levels and SES increase. However same results showed that the differences on these scores regarding sex, the pre-school education attainment duration the number of sibling, and the existing of caretaking were not statistically significant. The results showed that “Matrix Reasoning” scores of children aged 4 did not change significantly according to sex of children, parents’ education levels, existing of caretaking. On the other hand, the same scores differentiated statistically significantly according to the children’ sex, SES and the pre-school education attainment duration. Similar trends regarding the “Matrix Reasoning” scores of children aged 5. The 5 years-old aged children from higher SES, attaining longer pre-school education duration, and having parents with higher education level got higher cognitive skills scores then other children. The results also revealed that the cognitive skill scores of children’ aged between 6 and 7 increase as their age, SES levels, and parents’ education levels increase. The similar trend was observed on the results regarding the number of sibling that the children have and existing of caretaking. The results also showed that the motor skills are correlated with the cognitive abilities of the children and they influence each other in development in early years.