Millet kütüphanesi Ali Emirî Kitaplığı manzum 719 Numaralı Lugaz Mecmuasının (80b-121b) çeviriyazımı ve incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NEVRES KİP

Danışman: Hakan Taş

Özet:

Klâsik Türk edebiyatına sonradan girmesine rağmen divan şâirleri tarafından rağbet gören ve bilmece türünün manzum şekilde tezahürü olarak ortaya çıkmış olan lugaz türü üzerine yapılan bu yüksek lisans tezinde, Millet Kütüphanesi Ali Emirî Kitaplığı Manzum 719 numarada kayıtlı Lugaz Mecmuası’nın 80b-121b varaklarının çeviriyazımı yapılmış, bu çeviriyazı üzerinde incelemelerde bulunulmuş ve lugaz türü hakkında malumat verilip, lugaz türünün Türk edebiyatındaki yerine temas edilmiştir. Arap edebiyatında ortaya çıkıp Arap ve Türk edebiyatlarında rağbet gören lugaz Fars edebiyatında genellikle yerini muammaya bırakmış ve muamma lugazdan daha çok gelişme göstermiştir. Türk edebiyatında XV. yüzyıldan itibaren girmeye başlayan lugaz ve muamma XVIII. yüzyılda en verimli devresini yaşamıştır. Manzum olanları aruzun çeşitli kalıplarıyla yazılmakla beraber daha çok remel bahrinin “Fā¤ilātün Fā¤ilātün Fā¤ilün” kalıbının kullanıldığı görülmektedir. Beyit ve kıta dışında gazellere de rastlanmakla beraber mesnevî şeklinde kafiyelenmiş yirmi-yirmi beş beyitlik örnekler çoğunluktadır. Bu çalışmada Millet Kütüphanesi Ali Emirî Kitaplığı Manzum 719’da kayıtlı Lugaz Mecmuası’nın 80b-121b varakları arasında yer alan şâiri bilinmeyen (lâ-edrî) ile bereber 54 farklı şâire ait olan 257 adet lugazın çeviriyazımı, incelemesi yapılmıştır. Bununla birlekte lugaz türü hakkında bilgi verilip, lugaz türünün Türk edebiyatı içindeki yerine değinilmiştir. Bu çalışma ile birlikte divan edebiyatının göz ardı edilen mizahî, eğlendirici, eğlendirirken eğitici yönüne dikkat çekilmiştir. Divan edebiyatının halkla içiçe, halkın hayatını birebir yansıtan bir edebiyat olduğu tezimizde geçen lugazlar sayesinde bir kez daha gözler önüne serilmiştir. ABSTRACT Despite the entrance of the Turkish literature on the sofa later by the classical poets and riddle the type of popular poetry which emerged as a manifestation of the type conducted on lugaz this master thesis, Millet Library Ali Emiri in verse number 719 has been registered Eveluations about lugaz 80b-121b pages of a “lugaz magazine, this on the observations made and given knowledge about the type of transcription lugaz, lugaz kind of Turkish literature have been in contact. Originated in Arab literature Arab literature, Persian and Turkish literatures popular lugaz muammaya usually left the place and showed improvements over lugazdan enigma. XV in Turkish literature. and the mystery began to enter from the XVIII century lugaz. century lived in the most efficient circuit. Aruzun ones with a variety of verse patterns yazılmakla more often, "Fā¤ilātün Fā¤ilātün Fā¤ilün" pattern are used. This study, written in verse 719'da National Library of Emiri Ali among the registered Lugaz Mecmuası'nın 80b-121b foils of the unknown poet (la-Curve), which started with 257 pieces eveluations about lugaz 54 different poet, comments were made. However, whether birlekte lugaz information about the type, instead of lugaz species mentioned in the Turkish literature. The study of literature with the council ignored the humor, fun, entertaining educational attention to the direction taken. Divan literature, public nested, our thesis is a literature that reflect the lives of the people once again demonstrated by the lugazlar.