Teoride ve uygulamada uluslararası ticaretin ücret yapısına etkisi ve Türkiye uygulaması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURAY TERZİ

Danışman: NURDAN ASLAN

Özet:

Dünya ticaret hacmi, 1980'li yılların başlarından artmıştır. Dünya ticaret hacmindeki gelişme, dünya üretimini de geride bırakmıştır. Dünya ticaret hacmindeki hızlı gelişmelerde Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması(General Agreement Tariffs and Trade(GATT)) ile başlayan ve sonra kurumsallaşan Dünya Ticaret Örgütü'nün (World Trade Organization(WTO)) ticareti serbestleştirme girişimlerinin etkisi olmuştur. Dünya ticaretindeki serbestleşme eğilimleri ile birlikte vasıflı-vasıfsız işçi ücret eşitsizliği de artma eğilimi göstermiştir. Ticaret ile ücretler arasındaki ilişkiye, uluslararası ticaret teorisi Hecksher-Ohlin-Samuelson(HOS) bağlamında açıklama getirilmeye çalışılmıştır. HOS'a göre, bir ülke nispeten daha fazla olan faktörlerin yoğun olarak kullanıldığı malları ihraç etmekte ve nispeten kıt olan faktörlerin yoğun olarak kullanıldığı malları ise ithal etmektedir. Uluslararası ticaret bu durumda, bir ülkenin bol faktörlerinin reel gelirinin yükselmesine ve kıt faktörlerin reel gelirlerinin azalmasına yol açar. Gelişen bir ülke olarak Türkiye ele alındığında ticaret sonucunda emeğin ücretinin yükselmesi gerekecektir. HOS teorisi, Türkiye'de Tekstil ve Giyim sektörü üzerinde analiz edilmiş ve yapılan çalışma sonucunda Türk tekstil ve giyim sektöründe ticaret sonucunda emeğin ücretinin yükseldiği ekonometrik analiz ile ortaya konulmuştur. Sonuçta, HOS teorisinin Türk tekstil ve giyim sektörü için geçerli olduğu görülmüştür. GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : : Nuray Terzi Field : : Economics Programme : : International Economics Supervisor : : Professor Nurdan Aslan Degree Awarded and Date : : Doctorate, December 2004 Keywords : : Trade and Wages ABSTRACT THE IMPACT OF INTERNATIONAL TRADE ON WAGE STRUCTURE IN THEORY AND PRATIC AND A SURVEY ON TURKEY World trade volume increased since 1980. World trade volume is higher increase than world output. World Trade Organization and General Agreement Tariffs and Trade played an important role in increase of world trade volume. Also, skilled-unskilled wage inequality increased since 1980. International trade theory (Heckscher-Ohlin-Samuelson) explains relationship between trade and wage inequality. The HOS model establishes that a country has comparative advantage in the production of goods that are intensive in the relatively more abundant production factor, as this factor is relatively cheaper. Thus there should be comparative advantage in the production of capital intensive goods in countires where capital supply is large, whereas the production of labor intensive goods should be more advantageous to countries with an abundant labor supply. The theorem of Stolper-Samuleson explains the effects of free trade on income distribution among production factors. According to theory Turkey is an abundant labor supply. So, labor income must increase in Turkey. Heckscher-Ohlin-Samuelson theory is tested on textile sector in Turkey. Results show that Turk Textile sector supported HOS theory.