İngilizce öğretmenlerinin mesleki yeterliklerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUAZZEZ NİHAL ÖYKÜ ÜLKER

Danışman: Levent Deniz

Özet:

Ülkelerin küresel çerçevede etkin olabilmeleri ve uzun vadeli olarak bu etkinliklerini sürdürebilmelerini, sahip oldukları eğitim sistemlerinin ve bu sistemlerdeki her bir unsurun niteliği doğrudan etkilemektedir. Ancak bir eğitim sisteminin en önem arz eden bileşeni hiç kuşkusuz uygulayıcıları olan öğretmenlerdir. Bu nedenle eğitimin niteliğini geliştirmeyi hedefleyen her hareketin ilk adımı, öğretmenlerin nitelikleri, diğer bir deyişle yeterliklerinden geçecektir. Buradan hareketle bu araştırmada, tüm kademelerde görev yapmakta olan İngilizce öğretmenlerinin mesleki yeterlik düzeyleri, özyeterlik inançları vasıtasıyla belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın amaçları; İngilizce  öğretmenlerinin mesleki yeterlik düzeylerinin belirlenmesi ve bu düzeylerin cinsiyet, yaş, mezun olunan fakülte, lisansüstü eğitim durumu, mesleki deneyim, görev yapılan kurum yapısı (devlet veya özel) ve okul türü, kadrolu çalışma durumu, dersine girilen sınıflardaki ortalama öğrenci sayısı, yabancı dil ağırlıklı sınıfta çalışma durumu, bir hizmet içi eğitime katılma durumu ve alınan hizmet içi eğitimin niteliğine dair görüş gibi değişkenler açısından incelenmesidir. Nedensel karşılaştırmaya dayalı tarama modelinde desenlenen bu çalışmanın örneklemi, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında, Türkiye'nin 75 ilinde görev yapmakta olan 471 İngilizce öğretmeninden oluşmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen İngilizce Öğretmeni Mesleki Yeterlikleri Ölçeği ve kişisel bilgi formu ile toplanmış olup verilerin analizinde, grupların kendi aralarında ve değişkenlere göre farklılaşmalarını gösteren çıkarımsal istatistik testleri (bağımsız grup t-testi, tek yönlü ANOVA, post-hoc analizleri vb.) ile betimsel istatistik analizleri kullanılmıştır. Analizler sonucunda istatistiksel olarak anlamlı farklılık elde edilen değişkenler; mesleki deneyim, kurum yapısı, dersine girilen sınıflardaki ortalama öğrenci sayısı, yabancı dil ağırlıklı sınıflarda derse girme durumu, hizmet içi eğitime katılma durumu ve alınan hizmet içi eğitimin niteliğine ilişkin görüştür. Buna göre; öğretmenlerin genel olarak kendilerini yüksek düzeyde yeterli buldukları ve (a) daha fazla mesleki deneyimi bulunan, (b) özel okulda görev yapan, (c) girdiği sınıflardaki ortalama öğrenci sayısı daha az olan, (d) yabancı dil ağırlıklı sınıflarda derse giren, (e) bir hizmet içi eğitime katılan, (f) bu hizmet içi eğitimi daha yakın tarihte alan ve (g) bu eğitimden oldukça faydalandığını belirten öğretmenlerin mesleki özyeterlik inançlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Ortaya çıkan bu sonuçlar, çeşitli araştırmalarla birlikte tartışılmış ve son olarak karar verici, uygulayıcı ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.