İdari denetim


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2002

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Halil Gündüz

Danışman: TURAN YILDIRIM

Özet:

Çağımızda modern devletlerde, kamu idarelerinin hukuka uygun düzenli ve verimli işlemesi ve aynı zamanda yönetilenlerin hak ve özgürlüklerinin korunması için bir takım denetim mekanizmaları geliştirilmiştir. Bunlardan "İdari Denetim" idari kurumlar tarafından idari araç ve usullerle yapılan, bir çeşit oto-kontrol, yani idarenin kendi kendisini denetleme yöntemidir. Bu denetim mekanizması ülkemizde iki şekilde görülür. Bunlardan birincisi idarenin iç denetim yolu olan Hiyerarşik Denetim ve Teftiş Kurullarının yaptıkları denetim, ikincisi de idarenin dış denetim yolu olan İdari Vesayet Denetimi ve Özel Denetim Kurumları yoluyla denetimdir. Hiyerarşik denetim, aynı kamu tüzel kişisi içinde gerçekleşir. Kamu hizmetlerinin gereği gibi işlemesini sağlamak için üstün, ast memurların memurluk statüleri ile bu memurların yaptıkları işlem ve eylemler üzerinde uyguladığı denetimdir. Bakanlıklar ve genel müdürlükler gibi örgütlerde, en üst yönetici olan bakan ya da müdürün hiyerarşik denetim yetkisi, tüm örgütü kapsamaktadır. Bu durumda üst yöneticilerin tüm örgütü kapsayan denetim görevlerini bizzat kendilerinin yerine getirmesi zorlaşmaktadır. Bunun için en üst yöneticiye bağlı olarak oluşturulan teftiş kurulları bu görevi yerine getirmektedir İdari vesayet denetimi yerinden yönetim idarelerinin kararları, eylem ve işlemleri, organları ve personeli üzerinde kamu yararı amacıyla merkez konumundaki başka bir idarenin uyguladığı denetimidir. Sayıştay, Danıştay, Yüksek Denetleme Kurulu, Devlet Denetleme Kurulu gibi özel kurumlarca yapılan denetim de, idari bir denetim türüdür. Sonuç olarak değişik adlarla anılan bu denetim sistemleri incelendiğinde aslında temelde aynı şeye hizmet ettikleri görülür. Bu da idarenin hukuka uygun, düzenli ve verimli bir şekilde işlemesinin ve geliştirilmesinin sağlanmasıdır.