Beş faktör kişilik özelliklerinin üretkenlik karşıtı davranışlar üzerine etkileri : bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sibel Nitelik Ödemiş

Danışman: SİBEL GÖK

Özet:

Olumsuz İş Davranışları, Beş Faktör Kişilik Özellikleri BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN ÜRETKENLİK KARŞITI DAVRANIŞLAR ÜZERİNE ETKİLERİ: BİR ARAŞTIRMA Günümüzde hem örgütler hem de çalışan bireyler için maliyet ve zaman kaybına neden olan üretkenlik karşıtı iş davranışları araştırmacıların, çalışanların ve işverenlerin ilgisini giderek daha fazla çekmektedir. Üretkenlik karşıtı davranışları ortaya çıkaran birçok neden tespit edilmiştir. Ancak kişilik özellikleri ile üretkenlik karşıtı davranışlar arasındaki ilişkiyi inceleyen çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada beş faktör model kisilik özelliğinin (dışa dönüklük, gelişime açıklık, duygusal denge, uyumluluk ve sorumluluk) çalışanların üretkenlik karşıtı olarak nitelendirilen olumsuz iş davranışları sergileme sıklığının, kişilik özelliklerine göre değişiklik gösterip göstermediğini belirlemektir. Yapılan analizler neticesinde üretkenlik karşıtı davranışlar ile hem sorumluluk hem de gelişime açıklık arasında düşük düzeyde olmakla birlikte pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Duygusal denge ve uyumluluk açısından bu araştırmada üretkenlik karşıtı davranışlar ile uyumluluk arasında herhangi bir korelasyon ilişkisi saptanmamıştır ancak üretkenlik karşıtı davranışlar ile duygusal denge arasında düşük düzeyde olmakla birlikte negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Üretkenlik karşıtı davranışlar ile dışa dönüklük arasında düşük düzeyde olmakla birlikte negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Dolayısıyla dışa dönüklük, sorumluluk, duygusal denge, gelişime açıklık değişkenlerinin anlamlı bir yordayıcı olduğu görülürken, uyumluluk değişkeni önemli bir etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir. Keywords : Counterproductive Bahviours, Negative Work Behaviours, Five Factor Personality Traits ABSTRACT THE EFFECT OF FIVE FACTOR PERSONALITY TRAITS ON COUNTER PRODUCTIVE BEHAVIORS: AN EMPRICAL STUDY Counterproductive work behaviors which cause cost and waste of time is increasing concern to researchers, employees and employers, in paralel with their impacts on personal and organizational goals. Some reasons which cause the occur of counterproductive behaviors have been identifed. However, there is lack of research on the relationship between personality traits and counterproductive behaviors. This study tries to obtain whether five factor personality traits (extraversion, openness, emotional stability, agreebleness, conscientiousness) has a meaningful impact on the frequency of negative work behavious which is named as counterproductive behaviors or not. As a result of analysis, it is determined that both conscientiousness and openness traits affect counterproductive behaviors positively even though correlation between two contexts are low level. Concerning of emotional stability, agreebleness, in this study, no correlation has been found between counterproductive behaviors and agreebleness however, found that emotional stability trait affects counterproductive behaviors negatively with low level correlation. The impact of extraversion trait on counterproductive behaviors is low level. To sum up, extraversion, conscientiousness emotional stability and openness has a meaningful impact on counterproductive behaviors however, agreebleness has not.