Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMRE TANSU KETEN
Danışman: Nurşen Mazıcı
Özet:Türkiye tarihinde, her siyasi hareket gibi, İslamcı muhafazakâr hareket de temel olarak basın araçları yoluyla örgütlenmiş, siyasi düşünce ve hedeflerini kamuoyuna basın yoluyla aktarmıştır. İlk örneklerini Osmanlı’nın son döneminde gördüğümüz İslamcı muhafazakâr basın organları, Cumhuriyet tarihi boyunca varlığını sürdürmüş ve eğilimler noktasında çeşitlenmiştir. Özellikle 1980 sonrası ortaya çıkan İslamcı düşünce, radikalliği ile ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada, 1980 ve 1990’larda radikal bir eğilim içerisine giren İslamcı hareketin, AKP’nin iktidara geldiği 2002 sonrası dönemde, radikallikten arınarak, merkezileşmesinin İslamcı muhafazakâr basına olan etkisi incelenmiştir. Bu çalışmanın temel tezi, İslamcı muhafazakâr hareketteki bu dönüşümün, bu düşünceye yakın yayın organlarında söylemsel ve içeriksel bir dönüşümü de beraberinde getirdiğidir. Gerek İslamcı hareketteki, gerekse bu hareketin yayın organlarındaki bu dönüşümün temel sebebi, 1980’ler ve 1990’lar boyunca İslamcı hareket içerisinde gelişen radikalleşme ve burjuvalaşma eğilimlerinden, ikincisinin galip gelmesi ve birinci eğilimi içerisinde soğurmasıdır. Söylemsel olarak, gazetecilik etiği söylemini İslami bir referansla kuran bu yayınlar, “yeni dönem”de bu referanslarından vazgeçip, siyaset alanını gen bir söyleme geçmişlerdir. İçeriksel olarak ise, daha önce katı bir şekilde uzak durulan “faizci” banka ve bahis oyunu reklamlarının bu gazete ve dergilerde yayımlanmaya başlaması, İslami moda dergilerinde lüks tüketimin teşvik edilmeye başlanmasıdır. Bunun yanı sıra geçmişte daha yoğun bir şekilde dini motiflere yer veren bu yayınlar, günümüzde daha merkezi bir içerik oluşturmayı tercih etmektedir. Bütün bu nedenlerden dolayı, yeni İslami burjuvazinin elinde ciddi bir büyüme sağlayan bu basın grupları “yeni merkez medya” olarak tanımlanmaktadır. ABSTRACT Instruments of mass media have played a crucial role for the political movements in both organizing themselves and spreading their political ideas and targets in public in the history of modern Turkey. The instruments have been effectively employed also by Islamist-conservative movement. Having appeared in the late Otoman Empire, Islamist-conservative media has existed and diversified throughout the history of the Republic. The salient character of the Islamist political movement in Turkey after 1980 has been its radicalism. The present study examines how the modern Islamist movement, which has once embodied a radical tendency, moved from an extreme position to the centre of the political spectrum after the AKP took the power in 2002 influenced Islamist-conservative media. Main thesis of this study is that the transformation of the Islamist movement has been accompanied by the transformation in the discourse and content of the Islamist media. Both the transformations resulted from the radicalization of the movement in the 1980s and 1990s being undermined and absorbed by the tendency in the movement towards bourgeoisization. In accordance with the latter, while Islamic references were abandoned in the “new era”, the discourse in the Islamic media took a form that is primarily aimed at supporting the AKP goverment, throughout the tenure of which Islamic bourgeois has flourished, in keeping its power. The content has also been changed. Whereas they have once been avoided to publish, advertisements of gambling games and the banks giving interest, both of which are taboo in and prohibited by Islam, began to find a place in the Islamic media. Furthermore, luxury consumption was promoted by Islamic fashion magazines. The latter means that abondoning religious patterns, the Islamist media has approximated to the mainstream media in terms of content. These are the reasons why the present study defines these media groups as “new mainstream media”, which has significantly grown in the hands of new Islamic bourgeois.