Gebelerin doğum yöntemi tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Filiz Süzer Özkan

Danışman: NURDAN DEMİRCİ

Özet:

Gebelik ve doğum fizyolojik bir olay olmasına rağmen kadın için önemli bir stres kaynağıdır. Kadınlar bu dönemde doğum yönteminin nasıl olacağı ile ilgili endişe yaşarlar. Bu endişe özellikle ilk doğumda daha da belirgindir ve doğum yöntemi gebelik döneminde karar verilmesi gereken önemli konulardan biri olarak karşımıza çıkar. Doğum yöntemi tıbbi endikasyonların yanı sıra gebenin sosyal, psikolojik ve çevresel faktörleri tarafından da etkilenmektedir. Anne adayları gebelik boyunca doğum yöntemi ile ilgili yaşadıkları kararsızlık sonucu vajinal doğumun yanında alternatif doğum yöntemleri aramaktadırlar. Gebelerin gebelik, doğum algısı, doğum yöntemi tercihleri ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla planlanan bu araştırmada; nicel ve nitel araştırma yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Araştırmada, gebelerin gebelik, annelik, doğuma ilişkin algıları, doğum deneyimleri, memnuniyetleri, doğum yöntemi tercihleri ve tercihlerini etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla araştırmaya alınma kriterlerine uyan ve katılmayı kabul eden 14 gebe ile üç ayrı niteliksel görüşme ( Gebeliğin birinci trimesteri, üçüncü trimester ve doğum sonrası postpartum dönem) yapılmış ve son görüşmede gebelere doğum memnuniyetlerini ölçmek amacıyla Doğumda Anne Memnuniyetini Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda: Gebelerin yaş ortalamasının 25±3.2, çoğunluğunun 19-22 yaş arasında evlendiği, lise ve yüksekokul mezunu, yarısının ev hanımı olduğu belirlenmiştir. Nitel verilerin analizi sonucu, gebelerin çoğunun eşinin baskısı ile gebe kaldığı, gebeliğin planlı olmasının gebeliğe ilişkin duyguları etkilediği ve gebelik ile ilgili duyguların gebelik süresince değiştiği, gebelerin çoğunun doğum tercihi olarak daha sağlıklı olduğunu düşündükleri için vajinal doğum istediği ve bu tercihlerinin gebelik süresince değişmediği, gebelerin tümünün doğumdan korktuğu ve doğum korkusunun doğum tercihini etkilediği, doğum sonrasında yapılan görüşmelerde gebelerin yarısının vajinal yarısının sezaryen ile doğum yaptığı saptanmıştır. Vajinal doğum yapan 3 gebenin puanı ölçeğin kesme noktası puanından (<150,5) düşük olarak belirlenirken sezaryen ile doğum yapan tüm gebelerin puanları ölçeğin kesme noktası puanından (>146,5) yüksek olduğu için sezaryen ile doğumda hastanede aldıkları bakımdan memnuniyet düzeyleri yüksek olarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Gebelik, doğum, doğum yöntemi, doğum yöntemi tercihi, doğumda anne memnuniyeti değerlendirme ölçeği SUMMARY Determination of factors effecting the delivery method preferences of pregnant women Although pregnancy and delivery are physiological events, they are important stress factors for women. Women have concerns about the delivery method in that period. This concern is especially significant in the first delivery and delivery method becomes an important issue to be decided in the pregnancy period. Delivery method is effected by medical indications as well as social, psychological and environmental factors of the pregnant women. Mother candidates seek for alternative delivery methods other than vaginal delivery as a result of the uncertainty they faced during pregnancy. In this research aiming to determine the pregnancy, delivery perception, delivery method perceptions and effecting factors qualitative and quantitative research model, phenomenalogic approach (fact science) pattern (mixed method) are used together. In the research three different qualitative interviews (the first trimester of pregnancy, third trimester and postpartum period after delivery) were made with 14 pregnant women (fulfilling the criteria for participating to the research and also who accepted to participate) for the aim of determining their perceptions related with pregnancy, motherhood and delivery, delivery experiences, satisfaction levels, delivery method preferences and factors effecting these preferences. In the last interview Scale for Measuring Maternal Satisfaction in Birth scale was applied to pregnant women in order to measure their maternal satisfactions. At the end of the research it was determined that the age averages of pregnant women are 25±3,2, that the majority of them married between ages of 19 and 22, that are graduated from lycee and high school and that half of them are housewives. As a result qualitative data analysis it was understood that most of the pregnant women became pregnant due to the pressure of their spouse, that emotions related with pregnancy was related with the fact that pregnancy was planned or not, that emotions related with pregnancy changed during pregnancy, that most of the pregnant women preferred vaginal delivery as they think it is healthier and that this preference did not change during pregnancy, that all pregnant women were afraid of delivery and that fear of childbirth effected the delivery preference and in the interviews made after delivery it was determined that half of the pregnant women gave birth by caesarean delivery. Pregnant women who delivered vaginally three points are cut-off point score of the scale (<150,5) determined to be low. All pregnant women who gave birth by caesarean delivery, are higher than cut-off point score of the scale (>146,5) their satisfaction related with the care given during the caesarean delivery was determined to be high. Key words: Pregnancy, delivery, delivery method, delivery method preference, Scale for Measuring Maternal Satisfaction in Birth