Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nazmiye Karadağ
Özet:
‘Oryantalizm ve Fotoğraf: Doğu-Batı Ekseninde Fotoğraf Sanatı’ başlığını taşıyan bu tez çalışması ile oryantalizmin fotoğraf üzerindeki etkisinin, Doğu ve Batı’nın kesişme noktası olan İstanbul’da, fotoğrafın icadından itibaren Osmanlı İmparatorluğu döneminde gerçekleştirilen fotoğraf çalışmalarının oryantalizm perspektifinden incelenmesi amaçlanmıştır. Oryantalist bakışla üretilen fotoğraflar incelenmeden önce, oryantalizm, oksidentalizm, öteki nosyonlarının ve oryantalizmin etkileşim içinde olduğu iktidar, ideoloji, hegemonya kavramlarının açıklamaları iki ana bölüm halinde ele alınmıştır. Çalışmanın ana konusunu oluşturan oryantalizmin fotoğraf sanatına olan etkisi incelenirken, Batı yaşantısında Doğu ilgisinin yaygınlaşma süreci, fotoğrafın icat edildiği dönemle paralel olarak gelişen gezi koşulları ele alınmış, edebiyat, mimari ve resim alanında gerçekleştirilen oryantalist örnekler çalışmanın perspektifini geniş tutma adına ayrı bir bölüm halinde anlatılmıştır. Oryantalizmin fotoğrafa yansımaları ele alınırken, dönemin toplumsal koşullarını göz önünde bulundurmak adına ‘İstanbul’da Fotoğrafçılığın İlk Yılları’ mevcut kaynaklar doğrultusunda sunulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul’da gerçekleştirilen fotoğraf çalışmalarına yansıyan oryantalist unsurlar, biçimsel öğeler dâhilinde ele alınan objeler ve kıyafetler ile anlamsal öğeler bağlamındaki ifade biçimleri ekseninde değerlendirilmiştir. Bu yaklaşımı ortaya koyabilmek için birçok yerli ve yabancı kaynaktan faydalanıldığı gibi, çalışma görsel belgeler ve fotoğraflarla zenginleştirilmiş, oryantalist üslupta fotoğraf üreten fotoğrafçı ve sanatçıların görsel örnekleriyle beraber incelenmiştir. Buna ek olarak, çalışma metninin verdiği sınırlayıcı durum sebebiyle, incelenen görsel örnekler, çalışmanın kapsamının daha net izlenmesine olanak sağlamak ve ileride bu konuda çalışmak isteyen araştırmacılara bir referans oluşturabilmek amacıyla çalışmaya eklenmiştir. Bu tez çalışması, fotoğrafın icat edildiği dönemde Doğu-Batı ekseninin odağında yer alan ve Batılının zihnindeki İmparatorluğun başkenti İstanbul’da gerçekleştirilen fotoğraf çalışmalarının farklı bir gözle yeniden incelenmesidir. Bu bağlamda, günümüz dünyasında, tarihe kazınan ve görsel belleği oluşturan fotoğraflara dikkat çekmek, ‘gerçek’liklerini ve hizmet ettikleri amacı sorgulamak, bilinmeyenin giderek azaldığı, keşfetmenin bir ayrıcalık haline geldiği bugünün yaşamında, her şeyden öte fotoğrafın gücünü bir kez daha fark edebilmek ve bu gücü tekrar ortaya sermek açısından önem taşımaktadır. Zaman, ‘Farklı’ olanı ötekileştirmeden, farkına vararak yaşamanın zamanıdır. Fotoğraf ise, zamanın aynasıdır. SUMMARY With this thesis titled ‘Orientalism and Photography: the Art of Photography on the East-West Axis’ it is aimed to study the influence of orientalism on the works of photography in Istanbul, the intersection point of East and West during the Ottoman period beginning with the invention of photography, through the perspective of orientalism. Before studying the photographs produced with an orientalist view, the explanations of the concepts such as power, ideology and hegemony that interact with the notions of orientalism, occidentalism, and the other were discussed in two chapters. As the main subject of the work, the influence of orientalism on photography was studied; the process of the interest on the East becoming widespread on the West and the conditions of strolling that improved parallelly with the period that photography was invented were discussed; and the orientalist examples in literature, architecture and painting were described in a separate chapter in order to widen the perspective of the work. As the reflections of orientalism on photography were discussed, ‘The First Years of Photography in Istanbul’ were presented through the existing resources in order to take the social conditions of the period into consideration. The orientalist elements that reflected on the photography works in Istanbul during the Ottoman period were evaluated on the axis of the objects and clothes taken up within the formal elements and the ways of expression in the context of semantic elements. In order to manifest this approach, many local and foreign sources were used, the work was also enriched with visual documents and photographs, and it was studied together with the visual examples of photographers and artists that produce works with an orientalist style. In addition, because of the restrictive situation caused by the text of study, the visual examples that were observed were included to the work in order to make the work easier to follow and to provide a reference for the researchers that would like to study on this subject in the future. This thesis is a re-study of the photography works in Istanbul, the central point of the East-West axis and the capital city of the Empire in the mind of the Western people during the period that photography was invented. In this context, calling attention to the photographs that made history and constituted the visual memory of today, questioning their 'realities' and the aim they are serving for is becoming more important in the life of today as the unknowns decrease and discoveries become a privilege, in order to once more notice the power of photography and to present this power. The time is the time of living the ‘different’ ones without making them others, but by realizing them. And photography is a mirror of time.