Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kübra Canikli
Danışman: MURAT AKBALIK
Özet:Günümüzde şirketler yatırım amaçlı veya finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla banka kredilerine ihtiyaç duymaktadırlar. Bankalar da kendilerini olası bir kredi riskinden korumak amacıyla şirketlerin mali tablolarının denetimden geçmiş olmasını istemektedirler. Bağımsız denetim raporu bankaların kredi kararına etki eden önemli belgelerden biridir. Bankaların kendi içlerinde oluşturdukları kredi komiteleri şirket tarafından sunulan belgeleri incelenmektedir. İnceleme sonucunda banka tarafından ya red ya da onay kararı çıkmaktadır. Mali tablolar, temel mali tablolar ve ek mali tablolar olarak ikiye ayrılmaktadır. Bilanço ve gelir tablosu temel mali tablolardır. Bankalar şirketlerin kar zarar durumunu analiz etmek zorundadırlar. Bu yüzden bilanço ve gelir tablosu bankalar için bir kılavuz olmaktadır. Mali tabloların bağımsız denetimden geçmiş olması bankalar açısından önemli ölçüde risk unsurunu ortadan kaldırmaktadır. Bankalar aslında verdikleri her kredi de bir risk üstlenmektedirler. Şirketin mali tabloları her ne kadar denetimden geçmiş olsa da bu risk her zaman mevcuttur. Bu nedenle bankaların sahip olmaları gereken asgari sermaye seviyesinin hesaplanması önemli olmaktadır. Basel II’ de bu amaca yönelik bir düzenlemedir. Bankaların kredi riskine karşı tutmak zorunda oldukları yasal sermaye miktarının bankaların tek tek taşıdıkları kredi risklerinin değerlendirilmesi sonucunda belirlenmesini zorunlu tutan bir yaklaşımdır. Artık bankalar sadece kredi verirken, çok dikkatli olmak ve belirledikleri krediyi vermeleri durumunda, buna karşın koymak zorunda oldukları sermayeyi de bulmak ve bunu kendi öz sermayelerine katmak durumunda olacaklardır. Şirketler kredi talep ederek finansman açıklarını kapatmak istemekte; bu durumda bankalarda kendilerini koruma altına alarak şirketlerden bağımsız denetim raporu istemektedir. Basel I ve Basel II Uzlaşıları da hem uluslar arası bir denetim sisteminin geliştirilmesi bankaları olası risklerden dolayısıyla kredi riskinden korumak için düzenlenmiş olmaktadır. ABSTRACT Companies need bank credits because of supplying and doing investment and at the present days. Banks want company’s financial statements which have been done independent audit because of protecting from credit risk. Independent audit report which effects to credit decision of the banks, is one of the important documents. Credit committees which were composed by banks, checked documents which are given by company. As a result of analysis, negative or positive decision is detached by bank. Financial statements are separating as basic and appendix financial statement. Balance sheet and income statement are basic financial statement. Banks must do analysis companies’s profit-loss. Balance sheet and income statement are be guide for the banks. Passing from independent audit of financial statement removes risk element. Banks undertake a risk for given credit. That risk are existed evertime even financial statement of the company have been audited. Therefore having of the banks calculating minimum capital level is be important. Basel II is arragement direct to that purpose. evaluationing of credit risks of legal capital amount of banks is a approach keeping necessary The banks must be careful when giving credit, however banks must find necessary capital and must add their capital. While companies require credit, want to close finance clear; at the state banks must want independent audit report from companies to protect themself . Basel I and Basel II have been arranged to improve international audit system and protect banks from credit risk İÇİNDEKİLER Sayfa No. İÇİNDEKİLER…………………………………………………………………….. I TABLO LİSTESİ…………………………………………………………………… V GİRİŞ……………………………………………………………………………...... 1 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK DENETİM 1.1. DENETİM…………………………………………………………………………3 1.1.1. Denetim Tanımı ve Özellikleri…………………………………………….. 3 1.1.2. Denetimin Türleri…………………………………………………………...7 1.1.2.1. Denetimin Amacı Yönünden…………………………………..........7 1.1.2.1.1. Mali Tabloların Denetimi……………………………..........8 1.1.2.1.2. Uygunluk Denetimi………………………………………...9 1.1.2.1.3. Yönetim Denetimi…………………………………………10 1.1.2.2. Denetçi İle İşletme Arasındaki Örgütsel İlişki Yönünden……........11 1.1.2.2.1. İç Denetim…………………………………………………11 1.1.2.2.2. Dış Denetim………………………………………………..11 1.1.2.2.2.1. Bağımsız Denetim………………………………....12 1.1.2.2.2.2. Kamu Denetimi……………………………………13 1.1.3. Bağımsız Denetim Süreci…………………………………………………..14 1.1.4. Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları………………………………..17 1.1.4.1. Genel Standartlar…………………………………………………..17 1.1.4.2. Çalışma Alanı Standartları…………………………………………18 1.1.4.3. Raporlama Standartları…………………………………………….19 1.1.5. Denetim Raporları………………………………………………………….20 1.2. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM……………………………………………………..21 1.2.1. Bağımsız Dış Denetimin Yararları…………………………………….......22 1.2.1.1. Bağımsız Dış Denetimin Denetlenen Şirkete Sağladığı Yararlar……………………………………………………………22 1.2.1.2. Bağımsız Dış Denetimin Denetlenen Şirket İle İlişkisi Olan Üçüncü Kişilere ve Sermaye-Para Piyasasına Sağladığı Yararlar…………………………………………………………….23 1.2.1.3. Bağımsız Dış Denetimin Denetlenen Şirketin Ortaklarına Sağladığı Yararlar………………………………………………….23 İKİNCİ BÖLÜM BANKACILIKTA KREDİLER, KREDİLERİN ÖNEMİ VE TİCARİ KREDİLER 2.1. KREDİLER VE TİCARİ KREDİ...………………………………………………24 2.1.1. Kredi Tanımı……………………………………………………………….24 2.1.2. Kredi Çeşitleri……………………………………………………………...26 2.1.2.1. Niteliklerine Göre Krediler………………………………………...27 2.1.2.2. Vadelerine Göre Krediler…………………………………………..31 2.1.2.3. Amaçlarına Göre Krediler………………………………………….32 2.1.2.4. Kaynakları Bakımından Krediler………………………………......33 2.1.2.5. Kullandırılan Sektörler Açısından Krediler………………………..35 2.2. KREDİLERİN EKONOMİK ÖNEMİ…………………………………………...36 2.2.1. Kredilerin Şirketler Açısından Ekonomik Önemi…………………………36 2.2.2. Kredilerin Ülke Ekonomisi Açısından Önemi………………………….....37 2.3. TİCARİ KREDİLER…………………………………………………………….39 2.3.1. Ticari Kredi Tanımı……………………………………………………….39 2.3.2. Ticari Kredi Çeşitleri……………………………………………………...40 2.3.2.1. Kısa Vadeli Krediler……………………………………………...40 2.3.2.2. Köprü Kredileri…………………………………………………...41 2.3.2.3. Yenilenen Krediler………………………………………………..41 2.3.2.4. Orta Vadeli Krediler………………………………………………42 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BANKALARDA KREDİLER FONKSİYONUNUN ORGANİZASYON YAPISI, KREDİLENDİRME SÜRECİ VE KREDİ ANALİZİNDE BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN ROLÜ 3.1. BANKALARDA KREDİLER………………………………………………….43 3.1.1. Krediler Fonksiyonunun Organizasyon Yapısı…………………………..43 3.1.2. Kredi Açma Yetkisi ve Devri…………………………………………….43 3.1.3. Kredinin Kullandırılması…………………………………………………44 3.1.4. Kredi Komitesinin Oluşumu……………………………………………...45 3.1.5. Kredi Komitesinin Çalışma Esasları……………………………………...46 3.1.6. Kredilendirme İlkeleri…………………………………………………….46 3.2. KREDİLENDİRME SÜRECİ…………………………………………………..48 3.2.1. Genel Olarak Kredilendirme Süreci……………………………………...48 3.2.2. Kredi İsteklerinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi…………………….48 3.2.3. Kredi Taleplerinin Değerliliğinin Saptanması……………………………50 3.2.4. Kredi Riskinin Belirlenmesi……………………………………………...50 3.2.5. Kredinin Yapılandırılması ve Belgelendirilmesi…………………………53 3.2.6. Hesap Durumu Belgelerinin Denetlenmesi………………………………55 3.2.7. Kredi Analizi……………………………………………………………..55 3.2.7.1. Kredi Analizinin Amaçları………………………………………59 3.2.8. Kredi Limitlerinin Belirlenmesi………………………………………….61 3.2.9. Genel Kredi Sözleşmesi ve Taahhütnamesi……………………………...62 3.2.10. Kredinin Tasfiyesi………………………………………………………63 3.3. KREDİ ANALİZİ VE MALİ TABLOLAR…………………………………….65 3.3.1. Kredi Analizi Tanımı…………………………………………………….65 3.3.2. Kredi Analizinde Dikkate Alınacak Faktörler…………………………...65 3.3.2.1. Kişisel Faktörler..………………………………………………..65 3.3.2.2. Mali Faktörler……………………………………………………66 3.3.2.3. Ekonomik Faktörler……………………………………………...67 3.3.3. Kredi Analizinde Şirket Mali Tablolarının Değerlendirilmesi ve Bağımsız Dış Denetimin Rolü……………………………………………68 3.3.3.1. Bağımsız Dış Denetime Duyulan İhtiyaç ve Banka Kredileri İçin Gerekliliği…………………………………………………...72 3.3.3.2. Şirketlerin Denetlenmiş Mali Tablolarının Bankaların Kredi Kararına Etkileri…………………………………………………75 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KREDİLENDİRME SÜRECİNDE BASEL I - BASEL II VE KOBİLER 4.1. BASEL I ve BASEL II……………………………………………………………..78 4.1.1. Basel I ve Basel II Uzlaşısı ……......................................................................78 4.1.2. Basel II Uzlaşısının Öngördüğü Çerçeve………………………………….….85 4.1.3. Basel II Uzlaşısının Türkiye’ye Etkileri……………………………………....89 4.2. KREDİLENDİRME SÜRECİNDE BASEL I VE BASEL II……………………….92 4.2.1. Basel I Kapsamında Kredilendirme Süreci…………………………………...92 4.2.2 Basel II Kapsamında Kredilendirme Süreci…………………………………..93 4.3. KOBİLER…………………………………………………………………………..94 4.3.1. Basel II ve Kobilerin Yeni Döneme Uyumu…………………………………94 4.3.2. Basel II’ye Geçiş Sürecinde KOBİ’lerin Alması Gereken Önlemler………..95 4.3.3. Basel II’nin KOBİ’lere Etkileri……………………………………………...97 4.2.4. KOBİ’lerin Türkiye Ekonomisindeki Gücü……………………………........98 SONUÇ……………………………………………………………………………........100 KAYNAKÇA…………………………………………………………………………...102