Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme (İngilizce) Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: JYLDYZA SYDYKOVA
Danışman: Emine Serra Yurtkoru
Özet:MOBİL TİCARET HİZMETLERİNİN TURKİYE’DE KABULLENİLMESİ Kablosuz iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, mobil iletişim araçları kullanıcı sayısını artırmış ve mobil hizmetlerin gelişimini daha da hızlandırmıştır. Ancak bu günlerde çok sayıda firma mobil teknolojilerin yaratığı yeni iş imkânlarından faydalanmak üzere büyük yatırımlar yapmasına rağmen, mobil ticaret üzerine yapılan araştırmalar, potansiyel kullanıcıların bu hizmetlere alışmalarındaki zorluğu ortaya çıkarmıştır. Bu nedenle, kullanıcıların mobil ticaret kullanımına eğilimlerini etkileyen faktörleri belirlemek üzere bir araştırma yapma gereği doğmuştur. Kullanıcıların, bilgi sistemlerini kolaylıkla içselleştirip, istekli şekilde kullanımlarının analizini yapan Teknoloji Kabullenme Modeli (TAM) hakkında önemli araştırmalar yapılmış olsa da bu modelin bir takım sınırlılıkları vardır. Bu sebeple, bu model kullanışlılık, kullanım kolaylığı, ücret seviyesi, Teknolojiye Hazırlık Göstergeleri (TRI), güvenilirlik ve kişisel gizlilik gibi başka faktörler eklenerek geliştirilmiştir. Teknoloji Kabullenme Modeli üzerine yapılan literatür araştırmasına dayanarak bu tez Türk tüketicilerin mobil ticaret hizmetlerinden yararlanmaya ne kadar hazır olduklarını araştırmaktadır. Bu çalışmayı destekleyen veriler Türkiye’de toplanmış, 227 katılımcı bu çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Bulgulara göre, mobil ticarete karşı olan tutum, mobil ticaret hizmetleri kullanım eğilimini belirlemede kuvvetli etmen olarak görünmektedir. Araştırmaya göre ayrıca algılanan kullanışlılık seviyesinin, tutum ve eğilimi doğru orantılı olarak etkilediği görülmüştür. Dahası, bulgular, algılanan kullanım kolaylığının, mobil ticaret hizmetlerinin kullanılmasına karşı tutum ve algılanan kullanışlılık üzerinde az seviyede olumlu bir etkisi olduğunu göstermiştir. Sonuçlar aynı zamanda kullanışlılık, kullanım kolaylığı, ücret seviyesi, güvenilirlik ve kişisel gizlilik gibi mobil ticareti etkileyen faktörlerin, kullanıma karşı tutum ve davranışsal eğilim değişkenlerinin, Teknolojiye Hazırlık Göstergelerinden (TRI) daha iyi tahminler verdiğini göstermektedir. Teknolojiye hazırlık göstergelerine (TRI) göre, katılımcılar dört ana gruba ayrılmıştır; araştırıcılar (%16), öncüler (%12), kuşkucular (%48) ve teknoloji tembelleri (%23). Sonuç olarak bulgular bize mobil ticaret hizmetlerinin ilk olarak araştırıcılar, ardından öncüler, kuşkucular ve son olarak da tembeller tarafından alışkanlık haline getirileceğini göstermiştir. Cinsiyet, gelir düzeyi ve eğitim seviyesi farklılıkları da araştırmaya dahil edilmiştir. Sonuçlar, yüksek eğitim seviyeli ve yüksek gelirli kullanıcıların güvenlik konusuna diğer gruplardan daha fazla önem verdiklerini göstermiştir. Dahası sonuçlar, yaş gruplarının rahatsızlık, güvenlik ve yaratıcılık konularında da farklılık gösterdiğini kanıtlamıştır. Şaşırtıcı şekilde, Türkiye’deki bayanların, erkeklerden daha yaratıcı teknoloji kullanıcıları oldukları anlaşılmıştır. Buna karşın, kişisel mahremiyet, fiyat seviyesi ve güvenliğin, mobil ticaret hizmetlerinin kullanımına karşı tutum ve davranışsal eğilimler üzerinde olumlu etkisi vardır ve bu faktörler başka bir araştırma konusu olarak önerilmiştir. Bulgular ve yönetimsel etkileri de tartışılmıştır.