Karşılaştırmalı bir şehir coğrafyası: Alanya ve Manavgat örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YÜCEL DİNÇ

Danışman: Hamza Akengin

Özet:

Alanya ve Manavgat, Akdeniz Bölgesi’nin Antalya Bölümünde yer alan Antalya ilinin iki önemli şehridir. Bu tez çalışmasının amacı, her iki şehrin kuruluş ve gelişim sü-reçlerini ortaya koymak, şehir içi arazi kullanımı bakımından mekânın ne şekilde organize edildiğini tespit etmek ve şehir fonksiyonlarının gelişim süreçlerini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde Alanya’nın, ikinci bölümünde ise Manavgat’ın nüfus ve yerleşme özellikleri ile şehir fonksiyonlarının geli-şimi ortaya konulmuştur. Türkiye İstatistik Kurumundan temin edilen nüfus verileri kul-lanılarak, her iki şehrin nüfus dağılış ve yoğunluk haritaları çizilmiştir. Yatay gelişimleri ortaya koyabilmek için, Harita Genel Müdürlüğü’nden hava fotoğrafları ve topoğrafya haritaları temin edilmiş, her iki şehrin farklı dönemlere ait şehir sınırları belirlenerek, ya-tay gelişim haritaları oluşturulmuştur. Alanya ve Manavgat Belediyelerinden elde edilen 1:1000 ölçekli imar planlarının yanında, detaylı arazi çalışmaları da yapılarak şehir içi arazi kullanım haritaları oluşturulmuştur. Şehir fonksiyonlarının ortaya konulabilmesi için resmi kurumlara ait personel sayıları, okulların öğretmen ve öğrenci sayıları, konaklama tesisleri ile bu tesislerin oda ve yatak kapasiteleri gibi veriler kullanılmıştır. Üçüncü bö-lümde, her iki şehre yönelik elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Tezin son bölümü, araş-tırmanın bulgularına dayanmaktadır. Bu bölümde, her iki şehir için önceden hazırlanmış olan araştırma soruları cevaplandırılmış, tezle ilgili sonuçlar ortaya konulmuş, başlıca sorunlara değinilmiş ve bu sorunlara çözüm önerileri getirilmiştir. Toros Dağları’nın Alanya’nın kuzeye doğru gelişimini sınırlandırması, Alanya’nın daha çok doğu-batı yönünde genişlemesine neden olmuştur. Bu nedenle Alanya, lineer bir şehir formuna sahip iken, Manavgat ise birleşik şekle sahip şehirdir. Alanya ve Ma-navgat’ta, nüfus artışının, yatay ve dikey gelişimin en hızlı olduğu dönem, turizm yatı-rımlarının da en fazla olduğu 1985-1990 devresidir. Turizm tesisleri, Alanya’da şehrin geneline dengeli bir şekilde dağılırken, Manavgat’ta ise turizm faaliyetleri daha çok Si-de’de yürütülmektedir. Bu nedenle, Alanya bir turizm şehrinin özelliklerini daha fazla yansıtmaktadır. Turizm yatırımlarının, bütünleşik turizm kapsamında Side’den Manavgat şehir merkezine yönlendirilmesi, Manavgat’ın hızla gelişmesini sağlayacaktır. -------------------- Alanya and Manavgat are two important cities of Antalya province located in Antalya Region of Mediterranean Region. The aim of this thesis is to examine the establishment and development processes of both cities, to determine how the space is organized in terms of urban land use and to examine the developmental processes of city functions comparatively. The thesis consists of four chapters. In the first and the second part, the population, settlement characteristics and functions of Alanya and Manavgat have been presented. Population distribution and density maps of both cities have been drawn us-ing population data obtained from the Turkey Statistical Institute. Aerial photographs and topography maps have been provided from the General Directorate of Maps in or-der to present horizontal developments. The city borders of the two cities have been determined and thus horizontal development maps have been formed. In addition to the 1:1000 scale zoning plans obtained from Alanya and Manavgat municipalities, detailed field studies have also been made and urban land use maps have been created. The data such as number of personnel of official institutions, number of teachers and students of schools, accommodation facilities and room and bed capacities of these facilities have been used in order to reveal the city functions. In the third chapter, the findings ob-tained from both cities have been compared. The last part of the thesis is based on the findings of the research. In this section, the research questions prepared for both cities have been answered, the results of the thesis have been put forward, major problems have been addressed and solutions have been proposed for these problems. Alanya has developed in east-west direction due to the fact that the Taurus Mountains limit the development of the city to the north. For this reason, while Alanya has a linear city form, Manavgat has a unified city form. 1985-1990 is the period when population growth, horizontal and vertical development and tourism investment are the fastest in Alanya and Manavgat. Tourism facilities are distributed in a balance through-out the city in Alanya while tourism activities in Manavgat are mostly carried out in Side. For this reason, Alanya reflects the characteristics of a tourism city more than Ma-navgat. Directing tourism investments from Side to Manavgat within the scope of integ-rated tourism will ensure the rapid development of Manavgat.