Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımların tarihsel gelişimi ve Türkiye ekonomisi üzerine etkisinin büyüme bazlı analizi (1980-2009)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fırat Şimşek

Danışman: TİĞİNÇE OKTAR

Özet:

Anahtar Kelimeler : Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyüme, Granger Nedensellik Testi TÜRKİYE’DE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN TARİHSEL GELİŞİMİ VE TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNE ETKİSİNİN BÜYÜME BAZLI ANALİZİ (1980 – 2009) 1880’li yılların ilk yarısında İngiltere’nin ihtiyaç duyduğu hammadde, madenler ve petrolün çıkarılması için sömürgelere yaptığı yatırımlar, yabancı sermaye yatırımlarının başlangıcını temsil etmiştir. II. Dünya Savaşından sonrada doğrudan yabancı yatırımların önemi artmış ve ABD ön plana çıkmaya başlamıştır.1990’larda esen küreselleşme, liberalleşme rüzgârları, toplumların doğrudan yabancı yatırımlara bakış açılarını büyük ölçüde değiştirmiştir. Böylece, sektörler ve işletmeler arasında hızlı gelişmeler ortaya çıkmış, sınırlar ötesi işletmeler arasındaki işbirliği ve yabancı sermaye yatırımları artmıştır.1989 yılında Türkiye’de sermaye piyasalarının tamamıyla serbestleşmesi yaşanmıştır. Türkiye’de piyasaların serbestleşmesi ile birlikte, doğrudan yabancı yatırımlarda önemli artışlar meydana gelmiş ve doğrudan yabancı yatırımlar açısından ülkemiz için yeni bir süreç başlamıştır. Bu çerçevede çalışmanın amacı 1980 - 2009 yılları arasında Türkiye’de gerçekleşen doğrudan yabancı yatırımları tarihsel boyutu ile incelemek, ekonomimiz üzerinde yapmış olduğu olumlu etkileri büyüme bazında gözlemlemek ve ekonometrik modeller yardımı ile bilimsel bir temele oturtmaktır. Keywords : Direct Foreign Investment, Economic Growth, Granger Casuality Test ABSTRACT HISTORICAL DEVELOPMENT OF DIRECT FOREIGN INVESTMENT IN TURKEY AND ITS EFFECT ON TURKISH ECONOMY THROUGH A DEVELOPMENT BASED ANALYSIS ( 1980 – 2009) In the first half of 1880’s , the investment of England into its colonies in order to get petrol, mine and row materials, constituted the basis of the beginning of the direct foreign investments. After the second world war, the importance of direct foreign investments increased and USA loomed large. In 1990’s , growing globalization and liberalization winds changed considerably the views of societies on direct foreign investments. Thereby, rapid growths between sectors and businesses happened, and cross-border cooperations and foreign capital investments raised. In 1989, capital markets liberalized in Turkey. With the liberalization of markets in Turkey, considerable rises occurred in direct foreign investments and a new process started in terms of direct foreign investments. By this mean, the goal of this study is to investigate historically the direct foreign investments in Turkey between 1980 and 2009, to observe the positive effects of this on our economy and to dominance on a scientific basis by the help of econometric models.