Nuruosmaniye Kütüphanesi 4966 numarada kayıtlı şiir mecmuası (vr. 1b-60b) (İnceleme-metin)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OĞUZ İLHAN

Danışman: SEBAHAT DENİZ

Özet:

Türk Edebiyatının şiir ağırlıklı olduğu bilinmektedir. Özellikle şiir mecmuaları, bu noktada önem arz etmektedir. Yazıldığı dönemin şiir beğenisi, edebi zevki, döneminde hangi şairlerin sevildiği, dönemin sosyal yaşantısı gibi konularda bilgi vermektedir. Seçilmiş şiirlerden oluştuğu için de, günümüz antolojilerinin yerini tutmaktadır. Bu tezde Nuruosmaniye Kütüphanesinde 4966 numarada kayıtlı Kitâb-ı Müntehabât-ı Eş’âr isimli mecmua incelenmiştir. Bu mecmuada Atayî, Veysî, Yahya Efendi, Azmizâde Haletî, Ganizâde Nâdirî, Bâkî gibi önemli şairlerin şiirleri bulunmaktadır. Özellikle bu çalışmada ele alınan 1b-60b varakları arasındaki bölümde çoğunlukla kasidelerin bulunduğu, bunların dışında 1 terkib-bend, 1 terciʿ-bend ve bir de kıt’anın bulunduğu görülmektedir. Bu tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde mecmuanın ne olduğu, Türk Edebiyatındaki yeri ve önemi gibi konulara değinilmiştir. İkinci bölümde ise daha çok mecmuanın fizikî özellikleri üzerinde durulmuştur. Yine bu bölümde mecmuada yer alan şairler, şairlerin kaç tane şiiri bulunduğu, bu şiirlerinde hangi vezinleri kullandığı tablolarla gösterilmiştir. Üçüncü bölümde ise, metin üzerinde durulmuştur ve çalışmanın temelini teşkil eden transkripsiyonlu metin de eklenmiştir. Bunun yanında mecmuada karşılaşılan problemler anlatılmış, metin kurulurken takip edilen yol hakkında bilgi verilmiştir. ABSTRACT It is known that poetry is considerably predominant at Turkish Literature. Specifically, poetry magazines have important at this point. These magazines give information about subjects as poetry taste of written term, literary taste, which poets were liked, social life of that term. Since composed of selected poetry, these magazines have substituted for modern-day anthology. The magazine “Kitab-ı Müntehabat-ı Eş’ar recorded as 4966 at the Library of Nuruosmaniye has examined. The important poets’ poeries; like Atayi, Veysi, Yahya Efendi, Azmizade Haleti, Ganizade Nadiri, Baki; have located on this magazine. It seems that especially discussed at thesis, there are mostly odes, besides one terkib – i bend, one terci’ bend and one quatrain at section between 1 and 60 leaves. This thesis is compodes of three chapters. At first chapter, it has mentioned what is magazine and magazines’ significance at Turkish Literature. At second chapter, mostly magazine’s physical characteristics are addressed. At same chapter, it has demonstrated with tables that poets whose poetries are published at this magazines, how many poets published the poets, which prosodies use these poets. At last chapter, it is put empasis on text and added transcription text that constituted the basis of the thesis. Besides, problems encountered at the magazine are reported, information about the way when text is fouded has been given.