Türk Hukukunda edinilmiş mallara katılma rejiminin boşanmaya dayalı tasfiyesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Özel Hukuk Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASLI HİKMET BAŞARAN

Danışman: FARUK ACAR

Özet:

TÜRK HUKUKUNDA EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN BOŞANMAYA DAYALI TASFİYESİ Edinilmiş mallara katılma rejimi; mal rejiminin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde eşlerin edinilmiş mallarının değerinin belirli kurallar kapsamında tespit edilmesini ve diğer eşe tespit edilen bu değerin yarısı oranında katılma alacağının tanınmasını öngörmektedir. Ancak bu alacağın derhal ifası mümkün değildir. Zira, her bir eş yönünden sona erme anında katılma alacağının miktarı bilinmemektedir. Bu sebeple; katılma alacağını belirlemek üzere mal rejimine ilişkin hükümlerin öngördüğü tespit ve hesaplamaların yapılması gerekmekte olup, bu hesaplamanın yapılması MK m.225’in üst başlığında ve devam eden maddelerde “tasfiye”, “mal rejiminin tasfiyesi” olarak nitelendirilmiştir. Tasfiye davasının açılabilmesi için öncelikle edinilmiş mal rejiminin sona ermesi gerekmektedir. Mal rejimi, eşlerden birinin ölümü veya başka bir mal rejiminin kabulü ile sona erer. Mahkemece evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirildiği ya da mal ayrılığına geçilmesine karar verildiği hallerde ise, mal rejimi dava tarihinden geçerli olmak üzere sona erer. Edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi için öncelikle mal rejiminin sona erme anı itibarıyla mal varlıklarının içeriğinin tespit edilmesi ve bunların edinilmiş ve kişisel mal olarak ayrılması gerekmektedir. Zira; katılma alacağı, edinilmiş mallar esas alınarak hesaplanacaktır. Kişisel mallar ise tasfiyenin dışında tutulacaktır. Eklemeden ve denkleştirmeden elde edilen miktarlar dahil olmak üzere edinilmiş malların toplam değerinden bu mallara ait borçların çıkarılmasıyla kalan miktar ise artık değer olarak ifade edilmektedir. Her eş diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde katılma alacağı elde edecek olup, eşlerin karşılıklı katılma alacaklarının takas edilmesi sonucu fark tutarında alacağı kalan eş diğer eşten bunun ifasını talep edebilecektir. DIVORCE BASED LIQUIDATION OF THE REGIME OF PARTICIPATION TO ACQUIRED PROPERTY IN TURKISH LAW The regime of participation to acquired property provides the determination of properties acquired by the spouses within the scope of certain rules in case of the termination of the property regime due to any reason, and provision of participation claim to the other spouse at the rate amounting to the half of the determined value. However, the amount of participation claim is unknown for both spouses at the time of termination. Therefore, it is necessary for the determinations and calculations provided by the provisions concerning the property regime to be made, in order to determine the participation claim. In order to file the liquidation lawsuit, the termination of the acquired property regime is a prerequisite. As for cases the marriage is annulled or terminated due to divorce by the court, or where it is decided for the separation of the goods, the property regime is terminated starting from the lawsuit date. The participation claim will be calculated through taking the acquired property as basis. As for the amount remaining through the subtraction of debts pertaining to relevant properties from the total value of acquired properties, which also includes amounts obtained from addition and equalization, it is expressed as surplus value. Each spouse will obtain a participation claim over the half of the surplus value pertaining to the other spouse, and the payment of the remaining claim, which is equal to the remaining difference following the offset of mutual participation claims of the spouses, may be demanded by the entitled spouse from the other spouse.