Coğrafya öğretmenlerine C-TPAB modeli temelli açık kaynak kodlu CBS yazılımı ve ücretsiz verilerden yararlanılmasına yönelik hizmet içi eğitimin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi = Developing, implementing and evaluating in-service training Program for geography teachers based on g-tpack model using Open source GIS software and free data


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Salih Yıldırım

Danışman: MEHMET ÜNLÜ

Özet:

Öğretmenler, öğretim müfredatlarının derslerde uygulayıcısı olduklarından eğitim sistemi ve eğitim hizmetlerinin kalitesine ilişkin sorumluluk sahibidirler. Günümüz eğitim-öğretim anlayışında teknoloji, pedagoji ve alan bilgisi ayrılmaz birer bütündürler. Ancak yazılımların ücretli olması ve teknik bilgi eksikliği gibi nedenlerden dolayı teknoloji bilgisi, alan bilgisi ve pedagoji bilgisine kıyasla arka planda kalmaktadır. Gelişmelere karşı öğretmen yeterliliklerinin iyi bir seviyede olmaması, coğrafya öğretiminde önemli bir yere sahip olan mekânsal teknolojilerin yaygınlaşmasını kısıtlamaktadır. Coğrafya öğretiminde teknoloji, pedagoji ve alan bilgisinin birleşiminden oluşan, ücretsiz yazılım ve verilerin kullanıldığı, hizmet içi eğitim kursunun geliştirilmesine, uygulanmasına ve değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı, teknoloji, pedagoji ve alan bilgisinin bir bütün olarak uygulandığı, ücretsiz yazılım ve verilerin kullanıldığı hizmet içi eğitim kursunun geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesidir. Bu genel amaç doğrultusunda araştırmanın nicel ve nitel boyutlarına yönelik aşağıdaki araştırma sorularına yanıt aranmıştır: 1. C-TPAB modeli temelli açık kaynak kodlu CBS yazılımı ve ücretsiz verilerden yararlanılmasına ilişkin hazırlanacak olan HİE programının yapısı, kapsamı ve özellikleri nasıl olmalıdır? 2. C-TPAB modeli temelli açık kaynak kodlu CBS yazılımı ve ücretsiz verilerden yararlanılmasına ilişkin hazırlanacak olan HİE programı hakkında coğrafya öğretmenlerinin görüşleri nelerdir? 3. C-TPAB modeli temelli açık kaynak kodlu CBS yazılımı ve ücretsiz verilerden yararlanılmasına yönelik coğrafya öğretmenlerine uygulanan HİE programının etkililiği nasıldır? 4. C-TPAB modeli temelli açık kaynak kodlu CBS yazılımı ve ücretsiz verilerden yararlanılmasına yönelik coğrafya öğretmenlerine uygulanan HİE programının değerlendirilmesi nasıldır? Araştırmanın amacı doğrultusunda, ihtiyaç analizi yapılmış ve HİE kurs programı değerlendirilmiştir. İhtiyaç belirleme aşamasında, karma yöntem araştırma desenlerinden keşfedici sıralı desene göre tasarlanan araştırmanın nitel boyutuna İstanbul İli Kadıköy İlçesi’ndeki ortaöğretim okullarında görevli 10 coğrafya öğretmeni, nicel boyutuna ise İstanbul İli Kadıköy İlçesi’ndeki ortaöğretim okullarında görevli 40 coğrafya öğretmeni katılmıştır. Araştırmanın nitel verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin elde edilmesinde ise araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde nitel veri analiz programı MAXQDA aracılığıyla içerik analizinden yararlanılmıştır. Nicel verilerin analizinde ise, SPSS paket programı yardımıyla betimsel istatistik yüzde ve frekans değerleri ortaya çıkarılmıştır. HİE kurs programının değerlendirilmesi aşamasında nicel yönteme başvurulmuştur. Araştırmanın nicel verileri ön test ve son test uygulanarak elde edilmiştir. Son testten sonra öğretmenlerin uygulama hakkındaki görüşleri kurs sonu değerlendirme anket formu yardımıyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Araştırmanın geçerliği ve güvenirliğinin sağlanması adına gerekli önlemler alınmıştır. İhtiyaç belirleme aşamasından elde edilen karma sonuçlara göre, öğretmenlerin CBS’yi derslerinde çok az kullandıkları belirlenmiştir. Bu durumun sebepleri ise altyapı yetersizliği, teknik bilgi eksikliği, yazılım ve verilerin ücretli olması olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte öğretmenler, CBS’yi derslerinde kullanılması gereken öğretim teknolojisi materyali olarak görmektedirler. Öğretmenlerin çoğu, düzenlenecek bir hizmet içi eğitim olması durumunda bu eğitime katılacaklarını ifade etmişlerdir. Sonuçlara göre kursun etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Kurs sonu değerlendirme anketine göre ise öğretmenler, kursu genel olarak yeterli bulduklarını ifade etmişlerdir. Sonuç olarak, öğretmenlerin CBS hizmet içi eğitimi kursuna ilişkin ihtiyaçları belirlenmiş ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda hazırlanan kurs öğretmenler tarafından başarılı bulunmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda araştırmacılar ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur. -------------------- Teachers are responsible for the education system and the quality of education services as they are the implementers of the teaching curricula in the lessons. Nowadays, it is thought that technology, pedagogy and content knowledge are inseparable pieces of education system. However, due to the fact that software is paid and lack of technical knowledge, technology knowledge remains in the background compared to content and pedagogy knowledge. The lack of teacher competencies against the technologic developments limits the spread of spatial technologies that have an important place in geography teaching. There is a need for the development, implementation and evaluation of the in-service training course that consists of a combination of technology, pedagogy and content knowledge, free software and data are used in geography teaching. In this context, the purpose of the study is to develop, implement and evaluate in-service training course depended on free software and data and also technology, pedagogy and content knowledge. In response to this purpose, the following research questions related to the quantitative and qualitative dimensions of the study were responded: 1. What should be the structure, scope and properties of the in-service training program based on G-TPACK model, using free GIS software and free data? 2. What are the opinions of geography teachers about the in-service training program that will be prepared regarding the G-TPACK model, using free GIS software and free data? 3. How is the effectiveness of the in-service training program applied to geography teachers based on G-TPACK model, using free GIS software and free data? 4. How is the evaluation of the in-service training program applied to geography teachers based on G-TPACK model, using free GIS software and free data? In accordance with the purpose, needs analysis was conducted and the in-service training program was evaluated. In the needs alaysis stage, exploratory sequential design was applied to the study whose quantitative dimension consisted of 40 geography teachers while 10 geography teachers participated in the qualitative dimension in Kadıköy district of Istanbul province. The qualitative data of the study were collected through the semi-structured interview form developed by the researcher. To collect the quantitative data, questionnaire form developed by the researcher was utilized. Content analysis was used in the analysis of qualitative data MAXQDA program. Quantitative data that were obtained from the research result were evaluated with the help of SPSS package program. Quantitative method was used in the evaluation phase of the in-service training program. Data of the study obtained by applying pre-test and post-test techniques. After the post test, the opinions of the teachers about the in-service training program were obtained with the help of the norm-referenced questionnaire form. In this phase, result were evaluated with the help of SPSS package program. Necessary measures have been taken to ensure the validity and reliability of the research. According to the mixed results obtained from the needs analysis phase, it was determined that teachers used GIS too little in their lessons. The reasons for this situation were determined as lack of infrastructure, lack of technical knowledge, and the fact that software and data are paid. However, teachers see GIS as the instructional technology material that should be used in their courses. Most of the teachers stated that if there is an in-service training to be organized, they will participate in this training. The results have indicated that the course was effective. According to the end-of-course evaluation questionnaire, teachers stated that they found the course adequate. As a result, the needs of teachers regarding GIS based in-service training program were determined and the teachers stated that in-service training program was a successful. Based on those results, suggestions for researchers and practitioners were presented.