Oyun temelli ekolojik ayak izi etkinliklerinin dört ve beşinci sınıf öğrencilerinin çevre okuryazarlıklarına etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gizem Karayılan

Danışman: FATMA ŞAHİN

Özet:

NASA son zamanlarda yaptığı çalışmalarda hızla Dünya’ya benzer gezegenler bulmayı amaçlamaktadır. Dünya kaynakları tükenmeye yakınken yeni bir Dünya’nın varlığı içimizi ferahlatmalı mıdır? Tükenebilirlik, nereye gidersek gidelim doğanın en gerçek kurallarından olmasına rağmen sınırlı sayıdaki bu kaynakları farklı biçimde kullanan bireyler yetiştirmek bizim elimizdedir. Bu araştırmada oyun temelli ekolojik ayak izi etkinliklerinin öğrencilerin çevre okuryazarlıklarına etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Tek grup deneysel desen kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu, Rize ilinde bulunan bir devlet okulunun dört ve beşinci sınıf öğrencilerinden on iki kız, on erkek toplam yirmi iki öğrenci oluşturmaktadır. Karma yöntem esaslarına dayalı bu çalışmada veriler, öğrencilerin çevre okuryazarlıklarının her bir alt boyutu için ayrı ölçme aracı içeren “çevre okuryazarlığı anketi” etkinlikler boyunca üç kez uygulanan “ekolojik ayak izi hesaplama ölçeği” ve gerçekleştirilen her oyun temelli ekolojik ayak izi etkinliği sonrasında oluşturulan “araştırmacı gözlem formu” kullanılarak toplanmıştır. Oyun temelli ekolojik ayak izi etkinliklerinin 12 hafta süren uygulamasından sonra verilerin çözümlenmesi gerçekleştirilmiştir. Çevre okuryazarlığı anketinin çevre bilgisi, çevreye yönelik duyuşsal eğilimler, çevreye yönelik sorumlu davranış alt boyutları ve ekolojik ayak izi hesaplama ölçeğine ait veriler SPSS paket programı kullanılarak bağımlı örneklem t testi yöntemi ile analiz edilmiştir. Çevre okuryazarlığının problem belirleme ve problem çözme alt boyutuna ve gözlem formlarına ait verilerin çözümlenmesi ise içerik analizi ve betimsel analizlerle gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen çözümlemeler ile oyun temelli ekolojik ayak izi etkinliklerinin öğrencilerin çevre okuryazarlık düzeylerinde, ekolojik ayak izi ölçümlerinde ve çevreye yönelik alışkanlıklarında olumlu yönde etkisinin olduğu aynı zamanda oynanan oyunların farkl -------------------- ABSTRACT NASA aims to discover new planets similar to the Earth. When Earth’s resources are that close to drain away, a new world’s possible existence should relief us? Even though exhaustible resources are the most well-known rule of the nature no matter where we go, we are still capable of raising individuals who can use resources which are about to drain away in different ways. In this research it is aimed to investigate the effect of ecological footprint activities to students’ environmental literacy. The sample of the research are twelve girls, twelve boys being in total twenty students from fourth grade and fifth grade from a public school in Rize. The research is carried out by using one group experimental design. In this study based on mixed methods, data sets are collected in different ways such as “environmental literacy pool” which includes different measuring tools for each sub-dimension of students’ environmental literacy, “ecological footprint calculator gauge” which was applied three times during activities and "researcher observation form" which was generated after every game-based ecological footprint activity. Results were analyzed after 12 weeks of play-based ecological footprint activities. Environmental knowledge of environmental literacy pool, affective tendencies towards the environment, responsible behavior sub dimensions towards environment and ecological footprint calculator gauge’s data sets were analyzed by one-sample test method. Sub dimension of identifying and solving problems of environmental literacy data sets were analyzed by using methods such as content analysis and descriptive analysis. With these analyses, it is determined that game-based ecological footprint activities affect students’ environmental literacy, ecological footprint calculator gauge and their behaviors toward environment in positive ways. It is also determined that students’ ecological footprints are affected by different game formats.