Adın kazanılması ve değiştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Özel Hukuk Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ENGİN ŞİMŞEK

Danışman: FULYA ERLÜLE

Özet:

Ad, kişileri diğerlerinden ayırmaya ve onları toplum içerisinde tanıtmaya yarayan bir işarettir. İsviçre ve Türk Medenî Kanunlarında ad hakkının düzenlendiği maddelerde kullanılan ifadeler geniş tutulmuştur. Ad ve soyadı ile ilgili mevzuat en başta Türk Medeni Kanunu, Soyadı Kanunu ve Nüfus Hizmetleri Hakkındaki Kanunun ile bunlara bağlı mevzuatlarda düzenlenmiştir. Bu sayede, hem gerçek kişiler hem de tüzel kişiler hatta markalar ve bilgisayar kullanıcılarını tanımlamaya yarayan Internet alan adları ve durumu göre takma ad ve lakap da adın tanımına dâhil olup, ada tanınan korumadan ve haklardan yararlanabilirler. Adın bir kimseyi, başka kişilerden ayırma ve bir aileye bağlama suretiyle gerçekleştirdiği “belirtme görevi” yanında, ayrıca hukuk sisteminde, “düzenleyici ve birlik görevi” de bulunmaktadır. Bu doğrultuda adın kazanılması ve değiştirilmesi Türk Hukuk sisteminde çeşitli yollarla sağlanmaktadır. Adın kazanılması veya değiştirilmesi gerçek kişiler kadar tüzel kişileri de yakından ilgilendirmektedir. Gerçek kişilerde özad nüfus memuruna beyanla, soyadı ise soybağı, evlenme, evlat edinme ve seçme veya idari yolla kazanılır. Tüzel kişilerde ise ad kazanımı ilgili mevzuatlarında düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanununda özad veya soyadının değiştirilmemesi ana kuraldır. Ancak istisnai hallerde haklı sebeplerin ispatı ve hakim kararıyla kişilerin ad veya soyadları değiştirilebilir. Bununla ilgili davalar ise Nüfus temsilcisi ve Cumhuriyet Savcısı huzuruyla görülerek karara bağlanır. Anahtar Kelimeler: Ad, ad üzerindeki hak, adın kazanılması, adın değiştirilmesi. ABSTRACT Name is a sign used to distinguish persons from others and represent them in society. In the Swiss and Turkish Civil Code, the expressions that are used in the name rights are kept broad. The legislation concerning first name and surname are regulated primarily in Turkish Civil Code, Surname Code and the Code Concerning Service of Citizenship. In this sense, both real and legal persons, even trademarks, domain names and in some cases nicknames, are included in the definition of the term “name” and can enjoy the rights and the protection granted to the name. In addition to its “indicating duty” for distinguishing a person from others and binding to a family; right to a name also holds “regulating and unifying duty” in the law system. In this context, earning right to a name and changing it, is achieved in various ways. Earning right to a name or changing it, concerns not only real persons but also closely concerns legal persons. For real person, right to first name is earned by a notice to a registrar and right to a surname is earned by kin of blood, marriage, adoption and by choice or administrative ways. For legal persons, earning right to a name is regulated in the concerning legislations. In the Turkish Civil Code, the main rule is not to change the first name or the surname. However, in some special situations, by the proval of right reasons and judge approval, a persons name and surname can be changed. Cases concerning this, are decided by the review of a registry representative and a public prosecutor. Keywords: Name, right to a name, earning right to a name, change of name.