Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sevda Akyavaş
Danışman: GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA
Özet:Tezimizde Osmanlı döneminde yaşamış olan en tanınmış astronomi bilginlerinden Muvakkit Mustafa bin Ali’nin Teshilü’l-Mikat adlı eseri incelenmiştir. Mustafa bin Ali yıllarca muvakkitlik görevini icra etmiş, ömrünün yaklaşık son on yılında ise sarayda müneccimbaşılık yapmıştır. Astronomi ve coğrafya ile ilgili pek çok eser veren Mustafa bin Ali, özellikle zaman belirleme üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. Eserimiz Teshilü’l-Mikat, ibadet saatlerini belirlemede kullanılan rub’-ı müceyyeb adlı aletin nasıl kullanıldığını örneklerle açıklayan bir eserdir. Mustafa bin Ali, verdiği örnekleri genellikle İstanbul’un enlemine göre yapmıştır. Eser XVI. yüzyıla ait bir metindir. İlk olarak 1529’da telif edilmiştir. Eserin farklı isimlerle yazılmış yüze yakın nüshası bulunmaktadır. Bu durum, Mustafa bin Ali’nin eserlerinin dönemin araştırmacıları tarafından ilgi görmesine ve medreselerde okutulmasına bağlanmaktadır. Eski Türkiye Türkçesinin dil özelliklerini taşıyan eser, döneminde yazılan pek çok bilim eseri gibi Arapça değil, anlaşılır bir Türkçe ile kaleme alınmıştır. -------------------- In this thesis, Muvakkit Mustafa bin Ali who is one of the most well-known Ottoman scholar’s piece Teshilu’l-Mikat has studied. Mustafa bin Ali has been a palace timekeeper for many years, in his last ten years of life he became a headmaster of all astrologers. In Astronomy and geography, Mustafa bin Ali gave a lot of pieces especially he has known with his time definition evle. In this piece Teshihu’l-Mikat, has been using to describe with examples about how to use an equipment named “rub-i muceyyeb” which would be used for measuring the praying times. Generally Mustafa bin Ali gave his examples according to Istanbul’s latitude. Other scholars which lived in that period were interested so much on Mustafa Ali’s evle and they used his pieces in their lessons, this caused to make 100 copies his evle with various names. This piece had writted in understandable Turkish instead of Arabic which made a significant language difference than the other evle in the same period.