Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi Ve Sanatları Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHMET SALİH BABACAN
Danışman: Mehmet Safa Yeprem
Özet:
Tez Osmanlı Dönemi müziği üzerine çalışmalar yapan Bezmara Topluluğu'nun faaliyetlerine odaklanmaktadır. Topluluk Türk Müziğinde önceki yüzyıllarda yer alan ancak günümüze ulaşmamış enstrümanları çeşitli kaynakları tarayarak tekrar imal etmiştir. Tez, topluluğun dayandığı fikri zeminden başlayarak hangi aşamalardan geçerek hayat bulduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Topluluk mensupları ve saz yapımcıları başta olmak üzere sürece katkı veren kişiler ile yapılan görüşmeler neticesinde ortaya çıkan sonuçlar tezde işlenecektir. Topluluğun icra hususunda takip ettiği ilkeler ve tercihleri de izah edilecektir. Kullanılan sazların teknik özellikleri ve icra hususundaki imkân ve zafiyetleri ortaya konacaktır. Bezmara Topluluğu özellikle 16. ve 17. yüzyıllarda yer alan ancak günümüze ulaşmamış çeşitli enstrümanları eldeki veriler ışığında yeniden canlandırarak icra ediyor. Çeng, şahrud, mıskal, metal telli kanun, Türk santuru ve İstanbul kopuzu sazları görsel ve yazılı kaynaklar incelenerek imal edilmiştir. Bu süreçte eldeki organoloji bilgileri ve icracıların tecrübeleri belirleyici olmuştur. Topluluğun esas aldığı kaynakların başında 14. yüzyıla tarihlenen Farsça musiki risalesi Kenzü't-Tuhâf gelmektedir. Bu eser mevzubahis sazlar hakkında çeşitli veriler sunmaktadır. Repertuvar açısından Ali Ufki Bey'in Mecmûa-i Sâz ü Söz, Kantemiroğlu'nun Kitâbü İlmi'l-mûsikî alâ vechi'l-hurûfât adlı eserleri ve Kevserî Mecmuası esas alınmıştır. Bu eserler yalnızca müzik parçalarının notasyonunu içermeyip nazariyat, icra özellikleri ve sanat hayatına dair de bilgiler ihtiva etmektedir. Bu çalışma ile tarihin bir döneminde yer alan müzik hayatının tespit edilebilen yönleri ifade edilerek günümüze gelen süreçte nelerin değişti incelenecektir. Meselenin Türk Müziği nazariyatındaki yeri, Osmanlı Dönemi sanat hayatındaki yansımaları ve tarihi kaynaklar tezin köşe taşlarını oluşturmaktadır. Bu topluluk ve hakkındaki araştırmanın Türk Müziğinde saklı kalmış kaynakların keşfine, yeni ve orijinal fikirlerin hayata geçmesine bir katkı sağlaması hedeflenmektedir.