Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KANAN İBRAHİMOV
Danışman: Malik Volkan Türker
Özet:
Bu araştırmanın konusu özgeci davranış ve kontrol odağı ile
sosyal girişimcilik arasındaki ilişkiyi bulmaya yöneliktir. Bu üç kavramı
birleştiren birçok unsur bulunmaktadır. Söz konusu üç olgu öncelikle literatür
taramasına tabi tutulmuştur. Üç olgunun esas olan ortak unsuru kişinin
davranışlarının toplumda ve kişinin kendi üzerinde bıraktığı etkidir. Kısaca
açıklanacak olursa; özgeci davranış bir fedakârlık yapma, yardımda bulunma olarak
nitelendirilirken, kontrol odağının kişinin yaşamı boyunca yaptıklarını içsel
ve dışsal faktörlere atıf etmesi, sosyal girişimcilik ise toplumda dezavantajlı
durumda olan kişilere yardımda bulunma eylemi olarak ifade edilebilir. Bu
çalışmanın amacı sosyal girişimcilik, özgeci davranış ve kontrol odağı
olgularını ayrı ayrı inceleyerek aralarındaki ilişkiye ait bir saha araştırması
gerçekleştirmektir. Bu araştırma kapsamında çevrimiçi anket formu düzenlenerek
her olguya uygun birer ölçekten oluşan karma bir anket hazırlanmıştır. Bu anket
doğrultusunda Azerbaycan ve Türkiye'de eş zamanlı olarak birer saha araştırması
yapılmıştır. Kullanılan anket formu 4 bölümden ve 84 maddeden oluşmaktadır.
Birinci bölümde örnekleme dahil olan bireylerin demografik özelliklerine
yönelik 4 soru sorulmuştur. İkinci bölümde Hockerts (2015) tarafından
geliştirilmiş ve Akar (2020) tarafından Türkçeleştirilmiş olan "Sosyal
Girişimcilik Öncülleri Ölçeğinin" Türkçe uyarlanması kullanılmıştır. Bu
ölçek 17 madde ve 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Üçüncü bölümde Rushton ve
arkadaşları (1981) tarafından geliştirilen ve Önem (2019) tarafından
Türkçeleştirilen, 20 maddeden oluşan Özgecilik ölçeği kullanılmıştır. Dördüncü
bölümde ise Rotter'in geliştirmiş olduğu İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği'nin Dağ
(2002) tarafından Türkçeleştirilmiş ve Likert tipinde hazırlanmış olan hali
kullanılmıştır. Söz konusu ölçek kontrol odağını beş faktör ve 47 maddelik bir
envanter ile ölçmektedir. Araştırmanın veri toplama süreci 30 Ekim- 25 Aralık
2022 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırma sonucunda bireylerin özgeci
davranış ve kontrol odağı yönelimi ile sosyal girişimcilik yönelimi
değişkenleri arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca bireylerin özgeci
davranış düzeyleri ile sosyal girişimcilik yönelimleri açısından Azerbaycan ve
Türkiye'den katılımcılar arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.