Ahlak ve siyaset felsefesi açısından sırru’l-esrar ile tedbirat-ı ilahiyye’nin karşılaştırılması

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zeliha Öteleş

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Ahlâk ve Siyaset Felsefesi Açısından, Sırru’l-Esrar ile Tedbîrât-ı İlâhiyye’nin Karşılaştırılması Kitâbüs-siyâse fî Tedbîrir-riyâse, daha meşhur ve yaygın adıyla Sırru’l-Esrâr, İslâm düşüncesinin Helenistik miras ile temas etmesi sonucu ortaya çıkan telif ve tercümelerden biridir. Sırru’l-Esrâr, Aristoteles künyesiyle yazılan ve “pseudo-Aristoteles” olarak nitelendirilen literatürün bir parçasıdır. Genelde İslâm düşüncesinde, özelde İslâm felsefesindeki Aristoteles algısını etkileyecek derecede bir apokrif-Aristoteles literatürünün yaygınlık kazanması, bu literatürün incelenmesini zorunlu kılmaktadır. Aristoteles’in otorite kabul edilmesinden sonra fikirlerini yaymak isteyen bazı meçhul şahısların oluşturduğu bu literatürün incelenmesi, bu külliyât üzerinden fikir beyan eden düşünürlerin eserlerinin tetkikini de gerekli kılmaktadır. Çalışmamızda, apokrif-Aristoteles literatürünün bir parçası olan Sırru’l-Esrâr ile bu eser üzerinden inşâ edilen İbnü’l-Arabî’ye ait Tedbîrât-ı İlâhiyye adlı eserin ahlâk ve siyâset felsefesi açısından karşılaştırılması yapılmaya çalışıldı. Günümüzde İslâm Felsefesinin metafizik ve dinî cephesi kapsamlı bilimsel faaliyetlere konu olurken, siyâsî cephesi ihmal edilmiş görünmektedir. Ortaçağ İslâm felsefesinin Yunan ilmine hayat vermesi ve onu geliştirerek dönüştürmesi bu sahanın titizlikle tetkikini gerekli kılmıştır. Medeniyetler ve kültürler arası yansımaların net olarak algılanması için özellikle Ortaçağ İslam siyaset çalışmalarına yoğunlaşmak gerekmektedir. ABSTRACT The Comparison Between Sirr al-Asrar And Tadbirat al-ilahiyya, in Ethical And Political Philosophy Kitab al-siyasa fi tadbir al-ri'asa (mostly known as Sirr al-asrar) is one of the translated works in İslamic thought from the Hellenistic heritage, Sirr al-asrar is part of the literature which was written under the name Aristotle and known as “pseudo-Aristotle” the fact that an apocryphical-Aristotelian literature has gained such a popularity to the degree that it has influenced the İslamic thought in general and İslamic philosophy in particulary. In order to investigate this literature this was composed by some anonymous outhors, who intended to publicize their ideas. It is also necessary to examine the works by the thinkers who conveyed their opinions by a reference to this literature. Our aim in this study is a comparison between Sirr al-asrar, which is part of apocryphical-Aristotelian literature and al-Tadbirat al-ilahiyya, which was written by İbn Arabi, a well known mystical philosopher, in ethical and political philosophy. It seems that today the political aspect of İslamic Philosophy is ignored, while its metaphysical and religious aspects have become subject of comprehensive academic studies. Considering the fact that medieval İslamic Philosophy revived the Grek science and transformed it, it is necessary to continue in this field. In the final analysis, it must be stated that it is essential to put emphasis in the medievel political philosophy in order to appreciate the discourses between civilizations and scholarly culture.