Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşe Selcan Özdemirci
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:1980-1988 yılları arasında vuku bulan İran-Irak Savaşı’nda yürütülen Türk Dış Politikasını arabuluculuk faaliyetleri çerçevesinde inceleyen bu tezde Türkiye’nin savaş süresince İran ve Irak ile ilişkilerinin ve savaş politikalarının Türk Basınında nasıl değerlendirildiğine yer verilmiş yanı sıra birincil kaynaklardan yararlanılmıştır. Üç bölümden oluşan bu çalışmanın ilk kısmında İran ve Irak’ın yakın tarihi incelenmiş ve savaşın temel sebepleri ortaya koyulmuştur. İkinci bölümde savaşın ilk yarısında Türkiye’nin yürüttüğü arabuluculuk faaliyetleri ve savaşın genel gelişmeleri ortaya koyulmuş üçüncü bölümde ise savaşın ikinci yarısında gerçekleşen hadiseler Türkiye’nin arabuluculuk faaliyetleri ekseninde açıklanmaya çalışılmıştır. Sonuç kısmında savaşın, savaşta uluslararası aktörlerin rollerinin genel değerlendirmesinin yanı sıra Türkiye’nin oynadığı rol ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Türkiye, İran-Irak Savaşı’nın başlamasını müteakip bu savaşta tarafsız bir tutum sergilediğini açıklamış, iki kere arabuluculuk girişiminde bulunmuştur. Son tahlilde savaş, Türkiye’nin arabuluculuk faaliyetleri bağlamında ele alınmış ve dış unsurların etkisi altında kalması sebebiyle İran-Irak Savaşı’nda Türkiye’nin sınırlı bir konumda kaldığı savunularak arabuluculuk girişimleri incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: İran, Irak, Türkiye, Arabuluculuk, İran-Irak Savaşı, Türk Dış Politikası ABSTRACT The Iran-Iraq War (1980-1988) effected to Turkey in many aspects because of Turkey’s geographical position and socio-economic relations. This study analyzes mediation efforts of Turkey and Turkish Foreign Policy during the war period by using the main literature and Turkish press instruments. This study consists of three parts. At first part is propounded that late history of Iran and Iraq and the main reasons of the war. At second part discussed the first period of the war within the scope of the mediation efforts of Turkey and at the third part anlaysed the last period of the war within the frame of mediation efforts of Turkey. Turkey declared its neutrality when the war began and tried to mediate between Iran and Iraq for twice. As a result the war analyzed within the mediation efforts of Turkey. This study defends that Turkey played a limitted role in the mediation process of war owing to the negative effects of external actors. Key Words: Iran, Iraq, Turkey, Iran-Iraq War, Mediation, Turkish Foreign Policy