Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: PINAR YURDAER
Danışman: HÜSEYİN SELÇUK KILIÇ
Özet:YALINLIK ÖLÇÜM MODELİ VE BİR UYGULAMA Yalın üretime geçişin ilk aşamasının yalınlık ölçümü olması nedeniyle, bu tezin endüstri mühendisliği dalında daha özel bir konu olarak yalınlık ölçümüne odaklanmasına karar verildi. Yalınlık ölçümü metodları ele alındığında ve incelendiğinde, geniş bir yelpazede bütün metrikleri ve hem sayısal hem sözel metodları göz önünde bulunduran standart bir metod olmadığı görülmüştür. Bu çalışmanın amacı, mal ve hizmet üretiminin yapıldığı sistemlere uygulanabilecek şekilde bir yalın ölçüm metodu geliştirmek, ve organizasyonlarını yalınlaştırmak isteyen yöneticilere yalınlaşma girişimlerinde yardımcı olmaktır. Bu metod, yalınlığa doğru giden yolda ilk adım olarak değerlendirilebilir. Metod, uygulanması sonucunda, sistemin güçlü ve zayıf taraflarını ortaya koyarak üretim sisteminde öncelikle geliştirilmesi, iyileştirilmesi gereken tarafları önerir ve yol gösterir. Literatür taraması sonucunda, yalın üretime ilişkin çalışmalarda en çok ele alınan yalınlık göstergeleri ve yalınlık ölçüm metodları belirlenmiştir. Yalınlık göstergeleri kategoriler halinde gruplanmıştır. Sonrasında, ilgili yalınlık kategorileri yalın uzmanlar tarafından değerlendirilip önem ağırlıkları bulunmuştur, ve bir anket hazırlanıp uygulama şirketinde gereken datalar toplanmıştır. DEMATEL ve Analitik Ağ Prosesi metodları kullanılarak bu yalın metriklerin ağırlıkları ve birbirlerine olan etkisi hesaplanmış olup, bir üretim tesisinde uygulama sonucu elde edilen anket cevaplarıyla birlikte değerlendirilmeye alınmış ve sonuç olarak bir yalınlık skoru elde edilmiştir. Bu yalınlık skoru, şirketin yalınlık yüzdesini gösterir, ve elde edilen sonuç yalınlaştırma çalışmalarının devamı için yol gösterici özelliğe sahiptir. Bu metod, yalınlığa geçme aşamasında yardıma ihtiyacı olan tüm üretim sistemlerinde uygulanabilme özelliğine sahiptir. Ortaya konulan tez çalışmasının içeriğiyle ilgili bilgiler aşağıda lendiği gibidir. Birinci bölümde, yalın üretim kavramı kısaca açıklanmış, yalın üretimin sektörde tercih edilme sebebinden bahsedilmiş, ve tezin konusu olarak yalın üretim ve yalınlık ölçümü seçilmesinin nedeni açıklanmıştır. Bu tez çalışmasının hedefi, ve diğer çalışmalardan farkı ifade edilmiştir. İkinci bölümde yalınlık kavramı daha ayrıntılı bir şekilde incelenmiş ve literatüre dayalı olarak açıklanmıştır. Yalın üretimin tarihinden, prensiplerinden ve yalın üretimde kullanılan araçlar üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde konuyla ilgili literatür taraması ayrıntılı bir şekilde sunulmuştur. Literatürde geçen yalın metrikler ve yalınlık ölçüm metodları açıklanmış, literatürde en çok ele alınmış olan yalın metrikler ve yalınlık ölçüm metodları belirlenmiştir. Dördüncü bölümde önerilen metodoloji açıklanmış, bu çalışma için seçilmiş olan yalın metrikler ve yalınlık ölçüm teknikleri belirtilmiştir. Bu teknikler ayrıntılı olarak incelenmiş, ve bu tekniklerin bu çalışma için seçilme nedeni ifade edilmiştir. Beşinci bölümde, bu çalışmanın üretim ortamında yapılan uygulaması ile ilgili bilgiler verilmiş, uygulamayla ilgili teknik ve sayısal ayrıntılar açıklanmış ve uygulama ile elde edilen sonuç sunulmuştur. Son bölümde, tez çalışması bütünüyle değerlendirilmiş, uygulama sonucunda elde edilen veriler yorumlanmış, ve bu konuda gelecekte yapılabilecek çalışmalardan bahsedilmiştir. ABSTRACT A LEANNESS ASSESSMENT MODEL AND AN APPLICATION With the knowledge that the first step of lean implementation is leanness assessment, it was decided for this thesis to focus on the leanness assessment as a more specific subject lean and industrial engineering. When the methods of leanness assessment were reviewed, it was seen that there is no one single standard lean assessment method in the literature that took into account a wide set of metrics and used both quantitative and qualitative methods. The aim of this study is to propose a method applicable to all kinds of production systems, and help managers who want to transform their companies into a leaner organization by serving as a first step to leanness. While doing so, the method results in determining the strengths and weaknesses of the production system, showing what needs to be improved first and foremost on the journey to leanness. Following the literature review, the most frequent metrics and most appropriate methods were chosen, the metrics were pairwise compared with help of lean experts, and then a questionnaire was constructed for data collection in the production plant of application. The results of the questionnaire were evaluated subsequently, along with the weights of both main and sub-metrics, which were acquired as a result of DEMATEL and ANP (Analytic Network Process) methods. A leanness score was obtained as a result, showing the percentage score of leanness of the company. The method is applicable to production systems which need an evaluation of the state of leanness of a system, as a first step of lean transformation. Information about the contents of the thesis is as summarized below. In the first chapter, the lean production concept was explained, the preference of lean in the production sector was mentioned, and the reasons why lean production and leanness assessment was chosen for this study was discussed. The aim of this thesis study and its difference from the other studies was mentioned. In the second chapter, lean as a concept was studied in more detail, and discussed according to the literature. This chapter talks about history of lean, and explains lean principles and lean tools. In the third chapter, literature review on the subject was presented in detail. The lean metrics and leanness assessment methods were described, and the metrics and methods which are most frequently handled in the literature were identified. In the fourth chapter, the proposed methodology was explained, and the leanness metrics and assessment methods chosen for this study were determined. These techniques were evaluated in detail, and the reason these techniques were selected for this study was mentioned. The fifth chapter gives information about the application of the proposed methodology in real production environment. Technical and quantitative details of the application were given, and the obtained result was presented. In the final chapter, the thesis study was evaluated wholly, comments on the results achieved were made, and ideas about possible further researches were mentioned.