Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞE ŞALLI
Danışman: ALİ COŞKUN
Özet:GENEL BİLGİLER İsim ve Soyadı : Ayşe Şallı Anabilim Dalı : Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı : Din Sosyolojisi Tez Danışmanı : Prof. Dr. Ali Coşkun Tez Türü ve Tarihi : Doktora - Haziran 2013 Anahtar Kelimeler : Modernleşme, Gelenek, Din, Nitel Araştırma GELENEĞİN YENİDEN ÜRETİMİNDE DİNİN ROLÜ: İSTANBUL ÜNALAN MAHALLESİ ÖRNEĞİ Batı’da Aydınlanmayla birlikte ortaya çıkan yeni bakış açısı geçmişten bir an evvel uzaklaşmayı esas almaktadır. Bu bakış açısı, bilimsel yaklaşımlar üzerinde de etkili olmuştur. Bu etki sosyoloji biliminde ön planda yer alan paradigmalardan biri olan Modernleşme Kuramı’nda da net bir şekilde görülmektedir. Modernleşme Kuramı’nın yapmış olduğu çift kutuplu modernleşme yaklaşımı geçmişten öylesine bir kaçışı dile getirmektedir ki ‘şimdi’ ve ‘geleceği’, ‘geçmiş’ten bağımsız kurma çabasını yansıtmaktadır. Modernleşme Kuramı tarafından ‘gelenek’ şeklinde kavramsallaştırılan bu geçmiş ayni zamanda dini de içeren bir geçmiştir. Ancak ilerleyen zaman farklı gelişmeleri beraberinde getirmiştir. Geçmişten bağımsız bir şimdi ve gelecek inşa edilemeyeceğini ortaya koymuştur. Bu inşa surecinde din de etkin bir aktör olarak yer almıştır. Şimdi ve gelecek ‘geleneğin yeniden üretimi sureci’ olarak ele alınmıştır. Bu süreçte dinin oynadığı rol, İstanbul’un Üsküdar ilçesine bağlı Ünalan mahallesinde 15 katılımcıyla yapılan nitel araştırmalar çerçevesinde ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Böylelikle geleneğin yeniden üretimi surecinde dinin rolü, düğün, cenaze törenleri, çocuğa isim verme, doğum törenleri, dini bayramlar, seklindeki pratikler ekseninde tasvir edilmiştir. Araştırma verileri ele alınan pratikler üzerinde dinin etkin bir role sahip olduğu göstermiştir. Böylece bu nitel araştırma sonucunda geleneğin yeniden üretilme surecinde dinin etkin bir role sahip olduğu hipotezine ulaşılmıştır. GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : Ayşe Şallı Field : Philosophy and Religious Sciences Subfield : Sociology of Religion Supervisor : Professor Ali Coşkun Degree Awarded and Date : Doctorate - June 2013 Keywords : Modernization, Tradition, Religion, Qualitative Research ABSTRACT THE EFFECT OF THE RELIGION IN THE PROCESS OF REPRODUCING TRADITION: IN CASE OF ÜNALAN QUARTER ISTANBUL The idea, which is based on a new perspective, that emerged with the Enlightenment in the West , has the purpose to move away from the past as soon as possible. This perspective has been influential on scientific approaches. We can see this influence on the theory of modernization, which is one of the major paradigms of sociology. The modernization approach with double pole, reflects the efforts to make 'past' independent from 'now' and 'future'. The past conceptualized by the modernization theory as tradition has also including the religion. However in course of time, the experiences brought different developments. It has revealed that man can not built a present and future independent from past. Religion has been involved as an effective actor in this building process. Present and future has discussed in this study therefore in the context of 'reproduction process of the tradition'. In this process the role that the religion played is tried to exhibit within the framework of the qualitative research, which is achieved in the quarter Ünalan of district Üsküdar in İstanbul with 15 informants. Thus in the 'reproduction process of tradition’ the role of religion has depicted in the frame of weddings, funerals, child naming, birth ceremonies and religious festivals. Research data has shown that the religion has an active role on the practices under consideration. Accordingly, as a result of the qualitative research it is concluded the hypothesis, that the religion has an active role in the process of reproducing tradition.