Benford kanunu ve vergi denetiminde kullanılabilirliğinin incelenmesi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUSTAFA KOCAMEŞE

Danışman: DOĞAN ARGUN

Özet:

Vergi denetiminde güncel konulardan biri denetim çalışmalarında çeşitli istatistiksel ve matematiksel modellerden faydalanılmasıdır. Denetim çalışmalarında kullanılan matematiksel yöntemlerden önemli bir tanesi de Benford Kanunu ve bu kapsamda yapılan rakamsal analizdir. Benford Kanunu, sayıların belirli hanelerinde her bir rakam için rakamların rastlanma olasılıklarını öngören bir matematik kuralıdır. Rakamsal analiz ile denetçi, incelediği verilerin rakamsal dağılımlarına bakarak verilerin doğruları yansıtıp yansıtmadığı ve şüpheli tutarlar varsa bunların neler olabileceği ile ilgili bir fikir sahibi olabilmektedir. Muhasebe verilerinin önemli bir bölümünün bu yöntem kullanılarak incelenmesi mümkündür. Bu çalışmada Benford Kanunu’nun vergi denetimi amacıyla kullanılma imkanları araştırılmaktadır. Rakamsal dağılımların incelenmesi sonucu vergi kaçırmaların beyannameler üzerinden ortaya çıkartılması bu konuda yapılan çalışmaların temelini oluşturmaktadır. Buna ilave olarak, Benford Kanunu’nun bir analitik inceleme prosedürü olma niteliği sebebiyle, beyanname üzerinden yapılan denetimler yanında vergi incelemeleri sırasında derinlemesine incelenmesi gereken alanların tespitinde de Benford Kanunu’ndan yararlanma imkânı bulunmaktadır. ABSTRACT One of the current topics on tax audit is use of some mathematical and statistical methods in audit applications. Benford’s Law, and its extended application Digital Analysis, is an important one of the methods. Benford’s Law is a mathematical phenomenon, which provides the expected digit frequencies in a tabulated data. By analyzing digital frequencies, auditors can gain an idea of truth of examined data and of the suspicious transactions. Most of accounting data can be examined using Digital Analysis. This study describes the applicability of Benford’s Law in tax audit. The basis of the studies is that examining digital frequencies of numbers reported in tax returns can be used to detect tax evasion. Additionally, as an analytical procedure, Benford’s Law can be used –beside examination of tax returns- to assist auditors in determining the suspicious areas in company accounts.