Uluslararası pazarlama karması stratejilerinin ve Porter’ın elmas modeli boyutlarının ihracatçı firmaların performanslarıyla ilişkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Sağlam

Danışman: SERDAR PİRTİNİ

Özet:

Küreselleşme çağında rekabetçi baskılar arttıkça, ihracatçı firmalar açısından yurt dışı pazarlarda satılacak ürün ve hizmetler için etkin stratejiler oluşturulması önemli hale gelmiştir. Rekabetin artmasıyla birlikte, ihracatın stratejik faydaları ekonomik yönler kadar önem kazanmakta ve dolayısıyla pazarlama karması stratejileri, firma performansının kritik bir belirleyicisi olarak öne çıkmaktadır. İhracat firmalarının uluslararası pazarda avantajlı konumda yer alması için yerel koşullar önemli olmakta ve rekabet uluslararası olsa da rekabet avantajının kaynağı yerel koşullardan geçmektedir. Uluslararası pazarda başarılı olmak isteyen ve yüksek ihracat performansı hedefleyen ihracatçı firmaların ulusal rekabet gücü olarak ifade edilen ve Porter elmas modelinde yer alan boyutları değerlendirerek hareket etmeleri önemlidir. Yeni ekonomik düzende dijital teknolojilerin benimsenmesi hızlı bir şekilde ilerlemeye devam etmekte ve firmalar hızla dönüşmeye çalışmaktadır. Dönüşümün etkisiyle yeni iş modellerinin ve iş yapış şekillerinin ortaya çıktığı bu süreçte firmaların uluslararası pazardaki başarısı ve rekabet üstünlüğü için uluslararası pazarlama karması stratejilerini gözden geçirmeleri önemlidir. Dönüşüm sürecinde dijital dönüşüm uygulamalarının kullanılması ve dijital gelişmişliğin artması daha iyi bir rekabetçi konumlandırmaya ve daha iyi bir firma performansına yol açacaktır. Bu çalışmada uluslararası pazarlama karması stratejilerinin ve Porter Elmas modeli boyutlarının ihracat performansı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Porter elmas modeli boyutlarından hükümet ve şans ile dijital dönüşümün bu ilişkilerdeki düzenleyici rolünün araştırılması çalışmanın diğer amacıdır. Veri toplama aracı olarak online ve yüzyüze anket kullanılmıştır. İhracat firma yöneticisi katılımcılara ulaşmada Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından sağlanan e-mail listeleri kullanılmıştır. Örneklem yöntemi olarak yargısal örnekleme tercih edilmiş ve 520 katılımcıya ait veri elde edilmiştir. Veri analizlerinde SPSS 21 ve AMOS 21 paket programları kullanılmış ve araştırma modeline yönelik hipotezler yapısal eşitlik modeliyle test edilmiştir. Çalışma sonucunda uluslararası pazarlama karması stratejilerinden ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurmanın ihracat performansı üzerinde etkisi olduğu, dijital dönüşüm, şans faktörü ve hükümetin bu ilişkide düzenleyici role sahip olduğu belirlenmiştir. Porter Elmas modeli boyutlarından sadece faktör koşullarının ihracat performansı üzerinde etkisi bulunmazken, diğer boyutların ihracat performansı üzerinde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dijital dönüşümün, firma stratejisi, yapısı ve rekabetin, ilgili ve destekleyici endüstrilerin ve faktör koşullarının ihracat performansına etkisinde düzenleyici rolü olduğu, hükümetin ilgili ve destekleyici sektörler ve faktör koşullarının ihracat performansına etkisinde düzenleyici rolü olduğu, şans faktörünün de talep koşulları ve faktör koşullarının ihracat performansına etkisinde düzenleyici rolü olduğu belirlenmiştir. -------------------- In the age of globalization as competitive pressures increase, it has become important for exporters to create effective strategies for products and services to be sold in foreign markets. As competition increases, the strategic benefits of exports are as important as economic aspects, and thus, marketing mix strategies stand out as a critical determinant of firm performance. The local conditions are important for the export companies to take an advantage in the international market, and although the competition is international, the source of the competitive advantage comes from local conditions. It is important for exporters that want to be successful in the international market and aim to achieve high export performance by evaluating the dimensions of Porter diamond model which expresses national competitiveness. The adoption of digital technologies continues to progress rapidly in the new economic system and firms are trying to transform rapidly. It is important that companies review international marketing mix strategies for their success in the international market and their competitive advantage in this process, where new business models and business patterns emerged as a result of the transformation. Using digital technology applications and increasing digital sophistication in the transformation process will lead to better competitive positioning and better firm performance. In this study, the effects of international marketing mix strategies and Porter Diamond model dimensions on export performance were investigated. The other aim of this study is to investigate the moderation role of digital transformation, government and chance in this relationship. Online and face-to-face survey was used as data collection tool. Export company managers email lists provided by the Turkey Exporters Assembly are used in reaching the participants. Judgemental sampling was preferred as a sampling method and data for 520 participants were obtained. SPSS 21 and AMOS 21 package programs were used for data analysis and hypothesis were analyzed with structural equation models. In the result of the study, it has been determined that product, price, distribution and promotion have an effect on export performance and digital transformation, chance and government have a moderation role in this relationship. While only factor conditions from Porter Diamond Model dimensions do not have an effect on export performance, it has been concluded that other Diamond dimensions have an effect on export performance. It has been determined that digital transformation has a moderation role in the relationship of firm strategy, structure and competition, related and supporting industries and factor conditions between export performance, government has a moderation role in the relationship of related and supporting industries and factor conditions between export performance and finally chance has a moderation role in the relationship of demand conditions and factor conditions between export performance.